ՍԻՐԵԼ ԹՇՆԱՄԻՆԵՐԻ՞Ն - ՄԵԾ ՊԱՀՔ (օր 6)

Այսօրվա Աստվածաշնչյան ընթերցվածքները չորսն են՝

Իմաստ. 8:19-9:5, Ես 62:6-9, Հռոմ. 8:28-39, Մատթ. 10:16-22, որոնք կարող եք կարդալ այստեղ:

Վերջին անգամ, սիրելիներ, խոսեցինք սիրո աղբյուր մեր Աստուծո մասին՝ հաստատելով այն պարզ ճշմարտությունը, որ Աստծուն սիրելու լավագույն ճանապարհը Նրա պատվիրանները պահելն է: Սրա հետևությամբ՝ «արքայական օրենքի» համաձայն պատվիրաններից մեծագույնը մեր նմանին սիրելն է: Դյուրին է մեր նմանին սիրելը, երբ հատկապես նա մեր ընկերն է, ծնողը, հարազատը, բարեկամը... Սակայն գրեթե անհնար է թվում սիրել նրան, ով մեր թշնամին է. թշնամուն ատել է պետք: Տեր Հիսուս, իր Լեռան քարոզի մեջ, սակայն, շեշտեց. «Լսել էք արդարեւ, թէ ինչ ասուեց. «Պիտի սիրես ընկերոջդ եւ պիտի ատես քո թշնամուն»։ Իսկ ես ձեզ ասում եմ. սիրեցէ՛ք ձեր թշնամիներին, օրհնեցէ՛ք ձեզ անիծողներին, բարութի՛ւն արէք ձեզ ատողներին եւ աղօթեցէ՛ք նրանց համար, որ չարչարում են ձեզ եւ հալածում, որպէսզի որդիները լինէք ձեր Հօր, որ երկնքում է. քանի որ նա իր արեգակը ծագեցնում է չարերի եւ բարիների վրայ եւ անձրեւ է թափում արդարների եւ մեղաւորների վրայ» (Մատթ. 5:43-45):

ՍԻՐՈ՞ւՄ ԵՆՔ ԱՍՏԾՈՒՆ - ՄԵԾ ՊԱՀՔ (օր 5)

Այսօրվա Աստվածաշնչյան ընթերցվածքները երեքն են՝

Բ Օրենք 6:4-7:10, 
Հոբ 6:2-7:13, 
Եսայի 40:1-8

Երբևիցե ինքդ քեզ հարցրե՞լ ես, թե սիրու՞մ ես արդյոք Աստծուն: Համաձայն եմ, շատ բարդ հարց է, և առավել բարդ է պատասխանը...
Այսօրվա ընթերցման մեջ, սակայն, Աստված ինքն է պատվիրում «ամենամեծ օրենքով»՝ 

«Քո Տէր Աստծուն պիտի սիրես քո ամբողջ հոգով, քո ամբողջ էութեամբ ու քո ամբողջ ուժով» (Բ Օրենք 6:5):

Ոչ մի բառ այն մասին, որ քո Տեր Աստծուն պիտի սիրես միայն խոսքերովդ: Ընդհակառակը՝ պիտի սիրես ՀՈԳՈՎ, ՈՂՋ ԷՈՒԹՅԱՄԲԴ, ԱՄԲՈՂՋ ՈՒԺՈՎԴ:
Սերը կատարելությունն է օրենքների, սերը անունն է մեր հավատքի, սերը շարժիչն ու մղումն է մեր ողջ կյանքի... Աստված ինքնին սեր է...
«Աստուած այնքան սիրեց աշխարհը, որ մինչեւ իսկ իր միածին Որդուն տուեց, որպէսզի, ով նրան հաւատում է, չկորչի, այլ ընդունի յաւիտենական կեանքը» (Հովհ. 3:16):
Իսկ մենք ինչպե՞ս ենք սիրում մեր Աստծուն:
«Ով իմ պատուիրաններն ընդունում եւ դրանք պահում է, նա՛ է, որ ինձ սիրում է. եւ ով ինձ սիրում է, պիտի սիրուի իմ Հօրից. ես էլ նրան պիտի սիրեմ եւ ինձ պիտի յայտնեմ նրան» (Հովհ. 14:20):

Ահավասիկ մի պարզ բանաձևում Աստծուն սիրելու. պահենք Նրա պատվիրանները, հաւատարիմ մնանք Նրա Խոսքին... Իսկ լավագույն պատվիրանապահությունը դարձյալ ու դարձյալ մնումէ սերը. «Սիրելինե՛ր, սիրենք միմեանց, քանի որ սէրն Աստծուց է. եւ ամէն ոք, ով սիրում է, Աստծուց է ծնուած եւ ճանաչում է Աստծուն։ Իսկ նա, ով չի սիրում, չի ճանաչում Աստծուն, քանի որ Աստուած սէր է։ Եւ սրանո՛ւմ երեւաց Աստծու սէրը մեր հանդէպ. այն, որ Աստուած իր միածին Որդուն աշխարհ ուղարկեց, որպէսզի նրանով կենդանի լինենք։ Սրանո՛ւմ է սէրը. մենք չէ, որ սիրեցինք Աստծուն, այլ նա՛ սիրեց մեզ եւ ուղարկեց իր Որդուն մեր մեղքերի քաւութեան համար։ Սիրելինե՛ր, եթէ Աստուած այսպէս սիրեց մեզ, ապա մենք եւս պարտաւոր ենք սիրել միմեանց։ Աստծուն ոչ ոք երբեք չի տեսել։ Եթէ միմեանց սիրենք, Աստուած բնակւում է մեր մէջ. եւ նրա սէրը մեր մէջ կատարեալ է» (Ա Հովհ. 4:7-12):

Այսկերպ միայն սիրած կլինենք Աստծուն ամբողջ հոգով, ամբողջ էությամբ ու ամբողջ ուժով:

Եկեք աղոթենք հենց այս սիրո համար, աղոթենք Սուրբ Շնորհալու «Հավատով խոստովանիմ»-ի 13-րդ աղոթքով (Աղոթքն ամբողջական գրաբար կամ աշխարհաբար կարող եք գտնել մեր այս աղոթագրքի մեջ (սեղմեք հղման վրա)։

Արքա՛ երկնավոր, տո՛ւր ինձ Քո արքայությունը, որ խոստացար Քո սիրելիներին, զորացրո՛ւ իմ սիրտը՝ ատելու մեղքը և միայն Քեզ սիրելու և Քո կամքը կատարելու. և ողորմի՛ր Քո արարածներին և ինձ՝ բազմամեղիս: 

Օրհնվեք...

ՇՆՈՐՀՈՎ ԱՌԱՋՆՈՐԴՎԵՆՔ - ՄԵԾ ՊԱՀՔ (օր 4)

Այսօրվա Աստվածաշնչյան ընթերցվածքը (Նամակ Հռոմեացիներին 6:3-17) կարդանք այստեղ։

«Օրէնքի տակ չէք, այլ՝ շնորհի» (Հռոմ. 6:14), - ընթերցումի վերջում հիշեցնում է Պողոս Առաքյալը: 

Առհասարակ, այսօրվա մեջբերումը շատ խորհրդավոր է և բազմաշերտ, սակայն Մեծ պահքի այս 4-րդ օրով, առաջարկում եմ խորհրդածենք այս փոքրիկ բայց զորեղ տողի շուրջ: Խոստովանենք կամ ոչ, մենք մարդիկս սիրում ենք ապրել ռոբոտացված կյանքով, սիրում ենք, երբ դպրոցում, աշխատավայրում, ամենուր հստակ գծվում են մեր պարտականությունները, անելիքների և չանելիքների սահմանները: Այո, դրանք երբեմն շատ կարևոր են առօրեա կյանքում, սակայն քրիստոնեական կյանքի մեջ կարող են անգամ վտանգավոր լինել: Հոգևոր մարզում քրիստոնյաներս երբեմն սահմանափակվում ենք Խօսքի միայն արտաքին կողմը՝ օրենքը, սրբորեն պահելով, սակայն բուն բովանդակությունը և հարցի հոգևար խորքը թողնում ենք անտեսված: Օրինակ տամ. պահքի բոլոր 40 օրերին սրբորեն ամենայն օրինապահությամբ պահում ենք կերակրի ժուժկալությունը, ամեն կիրակի եկեղեցում ենք ու աղոթաժողովներին, սակայն պահքը այդպես էլ անցկացնում ենք ոխով, բամբասանքով, նախանձով ու չարակամությամբ: Կամ մարդն ինքն իրեն անվանում է Աստծուն հավատացող, սակայն իր քրիստոնեական կյանքը սահմանափակում է սոսկ արտաքին բարեպաշտական ձևերով՝ անպայման մոմ է վառում եկեղեցում՝ չհասկանալով անգամ մոմավառության իմաստը, եկեղեցուց դուրս է գալիս խորանից մինչև դուռը ետ-ետ քայլելով ինքն էլ խորամուխ չլինելով դրա նպատակի մեջ... Այսքանը և վերջ. օրենքը, կարգը հարգված է և ոչինչ ավելին... 
Տեր Հիսուս սա անվանում էր ՓԱՐԻՍԵՑԻՈՒԹՅՈՒՆ, քանի որ հրեա օրենսգետներն ու փարիսեցիներն էին ապրում միայն օրենքի արտաքին կողմին հետևելով, ինչի համար Քրիստոս հաճախակի «վայեր» էր ուղղում նրանց հասցեին (Մատթ. 23 գլուխ):

ՀՈԳԵՎՈՐ ՄԻԱՍՆԱԿԱՆՈՒԹՅՈՒՆ - ՄԵԾ ՊԱՀՔ (օր 3)

Այսօրվա Աստվածաշնչյան ընթերցվածքները երկուսն են՝

Ելք 1:1-2:10,

Հովել 1:14-20

Այս ընթերցումներից վերջինը Հովել մարգարեն սկսում է բոլորիս Աստծո անունից ծոմի հրավիրելով (ծոմը շատ խիստ պահեցողության մի տեսակ է, որով մարդը հրաժարվում է ամեն տեսակ ուտելիքից և ըմպելիքից).

«Ծոմի օ՛ր նշանակեցէք, աղօ՛թք կազմակերպեցէք, հաւաքեցէ՛ք ծերերին, երկրի բոլոր բնակիչներին ձեր Աստծոյ տանը եւ աղօթեցէ՛ք Տիրոջը անկեղծ սրտով» (Հովել 1:14):

Տեսեք, մարգարեն խոսում է պահքի երկու երեսների՝ սննդային պահքի (ծոմ) եւ հոգևոր պահքի (աղոթք) մասին: Սակայն այս պահեցողությունը կատարյալ դարձնելու ևս մեկ հրահանգ է տալիս՝ հավաքվել և համախմբել երկրի բոլոր բնակիչների հետ Աստուծո տան մեջ:

Նկատե՞լ եք, որ աշխարհը օրըստօրե մարդուն ընկմում է միայնության, եսասապաշտության ճահիճի մեջ: Մարդը, որ հասարակական արարած է, այսօր ունի հազարավոր միջոցներ իր նմանի հետ հաղորդակցվելու, բայց միևնույն է, միշտ մնում է եսակենտրոն, ինքն իր մեջ պարփակված՝ մշտապես ձգտելով լինել ոչ թե հասարակության մի մասնիկը այլ՝ «բացառիկություն»... Նույնը նկատելի է նաև հոգևոր ասպարեզի մեջ. «Ինչո՞ւ եկեղեցի չեք գալիս» հարցին հաճախ տրվում է միևնույն պատասխանը «Ես իմ տանը ինձ համար աղոթքում եմ, եկեղեցու պետքություն չունեմ», «Հավատո՞ւմ ես Աստծուն» հարցին հաճախ անդրադարձնում են «Ես ու իմ Աստված. ես իմ հավատքն ունեմ, իմ ձևով եմ հավատում»...

ԱՂՈԹՔ ԱՆՀԱՎԱՏՈՒԹՅԱՆ ՎԵՐԱՑՄԱՆ ՀԱՄԱՐ - ՄԵԾ ՊԱՀՔ (օր 2)

Այսօրվա Աստվածաշնչյան ընթերցվածքը (Եզեկիել 18:20-23) կարդանք այստեղ։

Այսօր՝ Մեծ պահքի միասնական աղոթքների 2-րդ օրը, առաջարկում եմ մեր աղոթքները ուղղենք դեպի մեզանում առկա անհավատությունը: Հետաքրքրական տողեր կան Սաղմոսաց գրքում, ուր Դավիթ մարգարեն գրում է. «Անզգամն իր սրտում ասաց, թէ չկա Աստված» (Սաղմ. 13:1): Նման անզգամության երկակի դրսևորում կարող ենք նկատել մարդկության պատմության բոլոր ժամանակներում, բայց մեր օրերում, հատկապես, շատ են մարդիկ, ովքեր հրաժարվում են հավատալ Աստծուն (նրանց հաճախ անվանում ենք աթեիստներ) և ավելի շատ են մարդիկ, ովքեր ինչ-որ կերպ հավատում են Աստծուն, բայց հավատքն արտահայտող գործեր չեն անում (Աստծո առաջ նրանք թերահավատներ են): Այս երկու դեպքերում էլ, Աստծո խոսքը բավական խիստ բառեր է օգտագործում մեզ համար՝ անզգամության, անիրաւություն, անօրենություն...
Թե որքանով են այս բնորոշումները հատուկ հենց մեզ, յուրաքանչյուրս անկեղծորեն քննենք մեր ներսում, մեր աղոթքի մեջ, բայց եթե փորձենք հասկանալ անհավատության կամ թերահավատության, Աստծուն մերժելու բուն պատճառը, մեկ խոստովանություն պիտի կատարենք. «Աստված խանգարում է ինձ ապրել իմ կամքով...»:
Իսկ իրականում... Աստված կամենում է միմիայն խանգարել ու խափանել մեր մահացումը.

«Մի՞թէ ես մեղաւորի մահն եմ տենչում,– ասում է Տէր Աստուած,– եւ ոչ թէ այն, որ նա չար ճանապարհից յետ դառնայ ու ապրի» (Եզեկ. 18:23):

Մեծ պահքը հիանալի առիթ է, սիրելիներ, որպեսզի փորձենք շտկվել և ինչու ոչ, ջանանք նաև շտկել նրանց, ովքեր մեր շուրջն են և տառապում են աստվածմերժությամբ:
Աստված չի ուզում ոչ մեր, ոչ մյուսների կործանումն ու հոգևոր մահը, Աստված սպասում է մեր դարձին, միայն թե մենք էլ իրապես դառնան դեպքի մեր Արարիչն ու Փրկիչը եւ աղաղակենք. «Տեր, օգնիր անհավատությանս» (Մարկ. 9:23):

Աղոթենք մեր և մյուսների անհավատության համար Սուրբ Նարեկացու «Մատյանի» ողբով (Բան ԻԷ, ), որը գրաբար կամ աշխարհաբար կարող եք գտնել մեր այս աղոթագրքի մեջ (սեղմեք հղման վրա)։ Օրհնվեք...

ՄԵԾ ՊԱՀՔԸ՝ ՄԻԱՍԻՆ (օր 1)

Այսօրվա Աստվածաշնչյան ընթերցվածքը (Եսայի 1:16-20) կարդանք այստեղ։

Սիրելիներ, ահավասիկ Մեծ Պահքի մեջ ենք, եւ մեր առջեւ ավելի քան քառասնօրյա ճամփորդություն է ընկած, ճամփորդություն, որ լի կլինի հոգեւոր նորույթներով՝ օրհնություններով, փորձություններով, արտաքին աղքատացումով, բայց եւ ներքին հարստացմամբ։ Ո՞րն է այս ամենի նպատակը. վերափոխել մեր կյանքը, նորովի արժեւորել այն, արժեւորել Աստծո խոսքի լույսի ներքո եւ նորոգված ու նորացված, որպես ի վերուստ ծնված զավակներ` չարին ոտնակոխած հասնել Սուրբ Հարությանը (այս տարի կտոնենք ապրիլի 1-ին)։
Այս օրերին առավել քան երբեւէ Աստված հրավիրում է մեզ անկեղծորեն խոսել Իր հետ, մաքրվել հոգով եւ ապաշխարությամբ մաքրվել ամեն տեսակ չարությունից, անիրավությունից ու մեղքից:  Ինչ հիանալի է. Աստված ուզում է, որ մենք լինենք ձյան նման սպիտակ ու մաքուր, առանց արյունոտ մեղքերի.

«Եկե՛ք խոսենք իրար հետ, -ասում է Տերը.-եթե ձեր մեղքերը արյան պես կարմիր են, ապա ես ձյան պես ճերմակ կդարձնեմ, եթե որդան կարմիր լինեն, կսպիտակեցնեմ ինչպես բուրդ։ Եվ եթե հոժար լինեք ու լսեք ինձ, դուք կճաշակեք երկրի բարիքները» (Ես. 1:18-19):

Բարի եւ օրհնյալ պահքի ընթացք սիրելիներս, լի սիրով, համբերությամբ եւ աղոթքով 😇։

Այսօր աղոթենք Սուրբ Մեսրոպ Մաշտոցի հիանալի զղջման աղոթքով, որ կարող եք գտնել մեր այս աղոթագրքի մեջ (սեղմեք հղման վրա)։ Օրհնվեք...

Վերսկսում ենք «ԱՍՏՎԱԾԱՇՆՉԱՅԻՆ ԳԻՏԵԼԻՔՆԵՐ» ծրագիրը

Հիշո՞ւմ եք, մոտ 2 տարի առաջ ՍԱՐԿԱՎԱԳԱԳԻՐՔԸ հանդես եկավ բավական հաջող մի նախաձեռնությամբ, որը կոչվում էր «ԱՍՏՎԱԾԱՇՆՉԱՅԻՆ ԳԻՏԵԼԻՔՆԵՐ»: Ինչպես նշվել էր նախաձեռնության առաջին գրառման մեջ, այն նպատակ ուներ՝ «հարցումների միջոցով ստուգել և մանավանդ զարգացնել ու տալ ընթերցողին Սուրբգրային այլևայլ գիտելիքներ»: Հարցումներից մի քանի օր հետո հրապարակվում էին արդյունքները և նաև փոքրիկ բացատրություն էր տրվում ճիշտ կամ սխալ պատասխանների մասին: Ծրագիրը հիմնականում գործարկվում էր ՍԱՐԿԱՎԱԳԱԳՐՔԻ ֆեյսբուքյան էջում:

Նկատի առնելով համացանցասերների մեծ հետաքրքրությունը տարատեսակ հարցումների և թեստերի հանդեպ, որոշեցի արդեն բլոգի տիրույթում վերսկսել հարցումների այս ծրագիրը, ինչ կասե՞ք: Եթե ժամանակը բավարարի, շաբաթական 1 անգամ 1 հարց կտեղադրվի, որի ճիշտ պատասխանը կքննարկենք միասին մի քանի օր հետո:

Մեզ կարող եք ուղարկել նաև ձեր հարցումները, որոնք շուտով կկարողանաք տեսնել այս ծրագրի հարցերի շարքում :)

10 ՀԱՆԳԱՄԱՆՔ, ՈՐՈՔՆ ԱՂՈԹՔԴ ԶՈՐԱՎՈՐ ԿԴԱՐՁՆԵՆ

Անցյալ անգամ խոսեցինք աղոթքական կյանքը խաթարող 10 հանգամանքների մասին և, ինչպես խոստացանք, այսօր Աստվածաշնչը մեզ պիտի ուսուցանի այն 10 մոտեցումները, որոնք կիրառելով մեր աղոթքը կդարձնենք ճիշտ կառուցված, շնորհաբաշխ և զորավոր:

1. Աղոթեցեք խնդրելով, փնտրելով և բախելով՝

 Խնդրեցէ՛ք Աստծուց, եւ նա կը տայ ձեզ, փնտռեցէ՛ք եւ կը գտնէք, բախեցէ՛ք, եւ կը բացուի ձեր առաջ. որովհետեւ, ով որ ուզի, ստանում է, ով որ փնտռի, գտնում է, եւ ով որ բախի, նրա առաջ կը բացուի։ Ձեզնից ո՞վ է այն մարդը, որից իր որդին եթէ հաց ուզի, միթէ քա՞ր կը տայ նրան. եւ կամ եթէ ձուկ ուզի, միթէ օ՞ձ կը տայ նրան։ Արդ, եթէ դուք, որ չար էք, գիտէք ձեր որդիներին բարի պարգեւներ տալ, որքա՜ն եւս առաւել ձեր Հայրը, որ երկնքում է, բարիքներ կը տայ նրանց, որ նրանից ուզում են» (Մտ 7:7-11):

ՎԵՐՋԸ...

Երևանում էքստրասենս է դաժանորեն սպանվել, բազմապրոֆիլ «կախարդ», որ բավականին հայտնի էր «Վեցերորդ զգայարան» շոու-կախարդության եթերից:
Հռոմեական իմաստությունն ասում է՝ «Մեռածից հետո կամ լավը, կամ ոչինչ», և ոչինչ չունեմ ասելու սպանվածի անձի հետ կապված. թող Տերն իր բազում ողորմությամբ ների նրա մեղքերը՝ լինեն կամա, թե ակամա...
Բայց... ասեք ինձ խնդրեմ, էքստրասենսամոլ, բախտամոլ մարդիկ, մեկը, որ շատերի ներկան ու ապագան էր տեսնում, լավն ու վատն էր գուշակում, խորհուրդներ էր տալիս, մի՞թե չկարողացավ գոնե 1 ժամ առաջ «տեսնել» ու իմանալ, որ իրեն պիտի խոշտանգեն ու սպանեն: Իհարկե ոչ... Եվ գիտե՞ք ինչու: Որովհետև «խիրոմանտը» (և բոլոր գուշակները, առհասարակ) իր իսկ լարած թակարդի մեջ է ընկնում... Մի առակ հիշեցի.

Պալատական գուշակը գիշերով աստղերին նայելով քայլում և փոսն է ընկնում: Սկսում է օգնության կանչել: Ձայնը լսում և օգնության է հասնում մի հովիվ ու գուշակին դուրս է բերում փոսից:

10 ՀԱՆԳԱՄԱՆՔ, ՈՐՈՆՔ ԱՂՈԹՔԴ ԴԱՐՁՆՈՒՄ ԵՆ ՏԿԱՐ

Աղոթքը քրիստոնյա մարդու «հանապազօրյա հացն է», հոգևոր կերակուր, որի միջոցով մահկանացու մարդկանցս հնարավորություն է տրվում հաղորդակցության մեջ մտնել անմահ Աստծո հետ: Աղոթքը զրույց է Աստծո հետ՝ սեփական մտահոգությունները, ուրախություններն ու տխրությունները, փափագները և գոհությունը Երկնավոր Հոր հետ կիսվելու համար, և այս ամենը, որպես կանոն, պատասխան ստանալու ակնկալիքով...

Իսկ ո՞րն է պատճառը, որ երբեմն աղոթքը զորավոր չի ստացվում, ինչո՞ւ է հաճախ մեր աղոթքը սառչում շուրթերի վրա, կորսվում օդի մեջ, կարճ ասած՝ ինչո՞ւ մեր աղոթքը տեղ չի հասնում: Հարցի պատասխանը գտնում ենք Աստվածաշնչի էջեր մեջ: 
Ահավասիկ 10 հանգամանք, որոնք մեր աղոթքները տկար են դարձնում՝

ԽԱՂԱՏՈՒՆԸ ԵՐԲԵՔ ՉԻ ՊԱՐՏՎՈՒՄ

Խաղամոլության երևույթը, թերևս, վարակն է հիմնականում հասարակության 2 շերտերի: Խաղամոլները կա՛մ չափազանց հարուստներն են, ովքեր իրենց կուտակած դրամի ավելցուկը մսխում են հաճույքների վրա ու առանց շահելու մեծ ակնկալության վատնում են հաճախ ոչ արդար քրտինքով ձեռք բերածը, կամ էլ աղքատության շեմին գտնվողներն են, որ հեշտ փողերի տիրանալու մոլուցքով վատնում են առանց այդ էլ վատնված ունեցվածքը... Չենք սխալվի, եթե ասենք, որ հաճախ խաղատների քանակը, մոլի խաղերի տեսակները և հասարակության ներգրավվածությունը դրանցում ուղիղ համեմատական են երկրի սոցիալական, հոգեբանական, բարոյական և հոգևոր կարգավիճակին: Դրա համար էլ Հայաստանում...

ԱՐԵՎԱԳԱԼԻ ԲԱՆԱՍՏԵՂԾՈՒԹՅՈՒՆ՝ ԼՈՒՅՍ

Արևագալի ժամերգությունը, հեղինակված Սուրբ Ներսես Շնորհալու կողմից, հիրավի Հայոց Եկեղեցու ծեսի գոհար օրինակներից է՝ լինի թե՛ իր երաժշտականությամբ, թե՛ տեքստային-աստվածաբանական խորքով: Հիմնականում Մեծ Պահքի ընթացքում կատարվող ընդհանրական այս աղոթքի հոգեզմայլ երգերից մեկը, որ կոչվում է «Լույս», արևմտահայերենի հանգավորված փոխադրության գեղեցիկ օրինակի է վերածել հայոց լեզվի ականավոր ուսուցիչ Երվանդ Տեր-Անդրեասյանը (1865-1945)՝

ԼՈ՜ՅՍ

Ո՛վ Լոյս, լոյսին դու արարիչ,

Անմատչելի լոյսի բնակիչ,

Երկնաւոր Հայր, դուն լուսեղէն

Յաւէտ օրհնեալ հրեշտակներէն:

Այգուց լոյսը երբ կը ծագի,

Լոյսդ ծագէ՛, իմանալի՜ն,

Մեր հոգիներն անով լեցուին:

Ո՛վ Լոյս, լոյսէն ծագած արդար

Դու արեգակ ծնունդ անճառ

Հօր դու Որդի, արեւ չելած

Հօր հետ անունդ է միշտ գովուած:

Այգուց լոյսը երբ կը ծագի,

Լոյսդ ծագէ՛, իմանալի՜ն,

Մեր հոգիներն անով լեցուին:

ԱՍՏԾՈ ՏԱՆ ՀՈՎԻՎՆԵՐԸ

Կարդալով բոլոր ստեղծագործություններն էլ «Նա Քահանա է» թեմայով՝ հասկացա մի պարզ ճշմարտություն՝ նրանք բոլորն էլ Աստծո տան հովիվներն են: Նրանցից յուրաքանչյուրը իր դերն ունի յուրաքանչյուր հավատացյալի կյանքում: Նրանք Աստծո տան սպասավորներն են, մեր և Աստծո միջև կապը պահողները, մեզ հոգևոր դաստիարակություն տվողները: Չնայած մենք հոգևոր դաստիարակություն պետք է ստանանք առաջին հերթին մեր ընտանիքներում և (փառք Աստծո ես ստացել եմ այդպիսի դաստիարակություն), բայց յուրաքանչյուր համայնքի քահանա նույնպես պիտի ունենա իր ակտիվ միջամտությունը անձի հոգևոր դաստիարակության հարցում: Յուրաքանչյուր քահանա պիտի քաջ գիտակցի՝ ինչքան բարդ և պատասխանատու գործ է իր ուսերին դրված: Եվ, երբ ես նայում եմ իմ շուրջբոլորը, տեսնում եմ, թե ինչքան աշխատանք կա կատարելու, ինչքան անարդար, չար ու վատ, անկուշտ ու ագահ մարդիկ կան կյանքում, բայց ոչինչ. Աստված մեզանից յուրաքանչյուրից պահանջում է ներողամիտ լինել և ինչպես Վիլյամ Սարոյանն է ասում, արհամարհենք չարն ու վատը, բայց ոչ չար ու վատ մարդկանց: 

ՀՈԳՈՒՍ ՄԵՋ ԳԱՄՎԱԾ ԱՉՔԵՐԸ

Ձայնը… հուժկու, համառ, ազդեցիկ, մինչև հոգուդ ամենա-ամենախորը ակյունները թափանցող ու քրքրող… Լսվում էր ձայնը՝ բարձր, ազդու… անընդհատ ու բուռն հոսում էր դեպի ներսս, հոսում… հետո կամաց-կամաց դանդաղում, հանդարտվում ու խաղաղեցնում…Աչքերը… կլանող, թափանցող, խորը, շաաատ խորը…աչքեր, որ ողջ կյանքիս ընթացքում դեռ մանկուց միշտ դրոշմված են եղել հոգուս մեջ, կյանքիս ամենավճռական պահերին միշտ սաստել ու սթափեցրել: Ուրիշ որևէ մեկի աչքերը այդքան հզոր երբեք չեն մխրճվել հոգիս: Նայում են ներսից ինձ, միշտ հետևում, սաստում, կյանքի կոչում, ոգևորում, խաղաղեցնում հոգուս փոթորիկները… Նայում եմ դեմքին՝ սուրբ ու լուսառատ խորանից մեզ լուսավորող… խիստ է հայացքը, բայց և խաղաղ՝ կարծես անէացած իրականությունից, Սուրբ Հոգով զորացած, կենդանի մի աղոթք դարձած: Գիտեք, փառք Տիրոջը, շատ ու շատ անգամներ և շատ արժանի հոգևորականների միջոցով է Տերն ինձ առաջնորդել դեպի Իր տուն՝ մասնակցելու Սուրբ Պատարագին, ճաշակելու Իր անսպառ քաղցրությունը, ճշմարիտ կյանքի իրական քաղցրությունը…

ՍԵՎԱԶԳԵՍՏ ԼՈՒՍԱՎՈՐ ՄԱՐԴԸ – ՏԵՐ ՍՏԵՓԱՆՈՍ ՔՀՆ. ԻԳՆԱԹԵՎՈՍՅԱՆ

Օրս սովորական օրերից չէր: Միանգամից նոր դեմքեր, նոր մարդիկ: Առաջին անգամ պետք է ոտք դնեի հոգևորականի «հայրական տուն», շփվեի «ընտանիքի անդամների» հետ, այն մեծ ընտանիքի, որը մի ուրիշ աշխարհ է իրականում: Ականջիս ծայրով լսեցի, որ ճանապարհին Տեր Հայրն էլ է մեզ միանալու: «Տեր» և «Հայր» բառերից հասկացա, որ հոգևորական է, մի սովորական եկեղեցու ծառայող` խիստ, սառը հայացքով, գրեթե առանց ժեստերի, ինչպես որ պատկերացրել էի միշտ (մի քիչ իրենց հասկանում եմ): Մի պահ մեր մեքենան կանգ առավ, և եկավ, իմ`այդքան սպասված Տեր Հայրը: Ապշեցի առաջին իսկ րոպեներին.. Ինչպե՜ս…Հոգևորականը ժպտում է ու հետդ խոսում է սովորական մարդկանց պես ու նույնիսկ կատակո՞ւմ է: Չտեսնված երևո՜ւյթ: Նա անմիջական է բոլոր մարդկանց պես…. Փաստորեն բոլո՞րն են այդպիսին: Մտամոլոր ու զարմացած էի, երբ մեքենան կանգ առավ: Ճեմարանում ենք: Նոր դեմքեր, նոր սևազգեստ մարդիկ: Այժմյան և ապագա քահանաներ: Իմ պատկերացումներն իսկապես փոխվեցին հոգևորականների մասին, որ տեսել էի գրեթե միայն եկեղեցում, գրեթե միայն մոմ վառելիս: Ճիշտ է, հասկացա, որ նախկինում թյուր կարծիք եմ ունեցել հոգևոր աշխարհի և մարդկանց մասին, սակայն իմ առաջին տպավորությունը, ի շնորհիվ Տեր Հայրի (դիտմամբ չեմ հոլովում «հայր» բառը, որպեսզի ներքին հոլովմամբ չփոխվի ականջիս սովոր անունը), աննկարագրելի ու անհամեմատելի էր: Երբ դուրս եկանք ճեմարանից, իմ դիմաց հայտնվեց մեր` արդեն ՄԵՐ սիրելի Տեր Հայրը` Տեր Ստեփանոսը՝ սևազգեստ լուսավոր մարդը:

ԵՐԵՔ ՀՐԱՑԱՆԱԿԻՐՆԵՐ (ոչ մրցութային)

Աստծո այս զինվորներին հանդիպեցի մայիսի վերջին Գեղարքունիքի մարզում, Տեր Տաճատ քահանա Դավիդյանի առաջնորդությամբ մեկնել էինք ուխտագնացության:
Նախօրէին տեղած անձրևները տեսնելով՝ հարազատներս համոզում էին չմեկնել: Առավոտյան ամպած էր երկինքը, արևի լույսը սքողող ամպերը ճանապարհի ամբողջ ընթացքին սպառնում էին անձրևի տարափ հեղել երկնքից: Սակայն ուխտավորի համար վատ եղանակ չկա, իսկ ճանապարհին ասվող աղոթքը մոռացնել տվեց գույժ ամպերի սպառնալիքը: Հասանք Ծովինար գյուղ, որտեղի սբ. Աստվածածին եկեղեցում մասնակից եղանք Սուրբ Պատարագի խորհրդին, պատարագիչն էր այդ գյուղի զավակ Տեր Գևորգը: Պատարագին ներկա էին նաև Մարտունու քահանա Տեր Սիմեոնն ու Արծվանիստից Տեր Տիրատուրը: Աներևակայելի է, բայց պատարագի ավարտին եղանակը բոլորովին այլ էր, չքվել էին մեզ սպառնացող ամպերը և երկնքում տիրում էր ջերմացնող արեգակը:

ՆԱ ՔԱՀԱՆԱ Է... (ոչ մրցութային)

Նա քահանա է: Հայր Սուրբ՝ Աստծո օծյալը, ով որոշել է իր կյանքը նվիրել Աստծուն ու մարդկանց: Նա Հայր Սուրբ է, և ես նրան Հայր եմ կոչում: Թեպետ ինձ հայր կոչվելու համար շատ երիտասարդ է, բայց ունի մեծ հայրական սիրտ, ունի դարերով կուտակված իմաստության պաշար, որը ջնջում է մարդու տարիքը, ունի լսելու և հասկանալու մեծ շնորհ: Հետը զրուցելիս ես զգում Սուրբ Օծման զորությունը: Զգում եմ մեծ հոգատարություն ու կարեկցանք ու շատ աննկատ օգնելու ցանկություն: Անգամ շատ դեպքերում, մարդկանց օգնելիս աննկատ մնալու համար, ինձ է դիմում օգնության խնդրանքով: Ես էլ օգնում եմ ու ականատեսը դառնում, թե ինչպես է Աստծո ու մարդկանց միջնորդը մոլորված զավակներին մեկ-մեկ հավաքում ու տանում եկեղեցի: Սուրբ Պատարագի ընթացքում Խորանում փայլուն սպասավոր է կանգնած, եկեղեցու բակում՝ շատ հոգատար հայր: Մի փոքր բարկացնելու դեպքում սիրով խիստ հանդիմանում է: Տեսնում ես, որ ծնողների հետ ինքն էլ զավակ է:

ՆԱ ՔԱՀԱՆԱ Է (ոչ մրցութային)

Ծնկաչոք սկսվող հոգու վերելք…
Սև ծալքերն ունեն խնկագույն բույր, և փեշերը երկար` սրբորեն հին քարերի հպում, ճերմակ օձիքը շղթայված է խոնարհությամբ, կրծքին խաչ` ծանրացած դողդոջ շուրթերի հավատի համբույրներով:
Գիշերվա մեջ ապրող մթության գույնն ունի, որ սահում է նորածիլ կանաչի վրայով:
Կյանքի փոշին է խունացնում սևը նրա:
Աղմուկի մեջ լռած շրշյուն, որ հանգչում է դիպչելով եկեղեցի տանող աստիճաններին:
Լայն թևքի տակից բարձրացող ձեռք, որ վերին օրհնությունն է խաչակնքումով դրոշմում գլխիկոր մարդկանց և խոնարհ հավատացյալների միաձույլ բազմության վրա:
Անեղծ ճերմակի վարդաբույր շրշյուն…բարակ մատների մեջ սեղմված ծաղիկներ…
Երկու գլուխ, իրար այնքան մոտ ու սրտեր բաբախող անհայտ տարածության հուզմունքի մեջ:
Լայն թևքի տակից բարձրանում է ձեռքը` սեր միացնող ձեռքեր:
Ջուր ցողող ձեռքեր…անգիտակից ճիչ մանկան, լույս արցունքներ աչքերում, դեպի նորն ուղղորդող սև թևքերի տակ սեղմված թաց ձեռքեր:

ՆԱ ՔԱՀԱՆԱ Է - ՏԵՐ ՍՈՂՈՄՈՆ ՔՀՆ. ՄԻՆԱՍՅԱՆ

Հայ Առաքելական Սուրբ Եկեղեցու հիմքը հայ հոգևորականն է: Դարերի խորքից մինչև այսօր Հայոց Եկեղեցու նվիրապետական աստիճանի բոլոր հոգևորականներն եղել են ժողովրդի կողքին ու կիսել նրա հոգսը, դարդն ու ցավը: Ժողովրդի ծոցից դուրս եկած ու ժողովրդի հետ քայլող հոգևորական է Տեր Սողոմոն քահանա Մինասյանը: Բարեպաշտ քահանան ամեն օր շրջում է իր քաղաքում ու սփռում Աստծո Խոսքը, իսկ ժողովուդը մեծ սիրով ու սպասումով ընդունում են Տեր Հոր խորհուրդները: Մեծ իրադարձություն է տեղի ունենում մեր դպրոցում, երբ քահանան այցելում է մեզ: Բոլորս շտապում ենք ողջունելու Տեր Սողոմոնին: ‹‹Օրհնեցե՛ք, Տեր Հայր››,- անմեղ ու մանկական ձայնով մոտենում են երեխաները: Իսկ քահանան, իր աջը դնելով երեխաների գլխին, հայրաբար ժպտում ու ասում է. ‹‹Աստվա՛ծ օրհնի, զավա՛կս››: Տեր Սողոմոնը քարոզն սկսում է ‹‹Հայր մեր››-ով: Աղոթքի հնչյունների տակ բոլորս զգաստանում ենք, ու օդը լցվում է խորհրդավոր բույրով: Քահանայի խոսքն այնքան տպավորչ է ու դյութիչ, որ բոլորս նոր ուժ ենք ստանում: Խնկաբույր քարոզից հետո Տեր Սողոմոնը պատասխանում է աշակերտների ամենատարբեր հարցերին ու գոհացնում նրանց: Վերջում բոլորս մոտենում ենք նրան ու օրհնություն ստանալով՝ հրաժեշտ տալիս միմյանց նորից հանդիպելու ակնկալիքով:

ՔՐԻՍՏՈՍԻ ԼՈՒՅՍԸ ՏԱՐԱԾՈՂԸ

«Յիշեցնում եմ քեզ, որ վերարծարծես Աստծու շնորհը, որ տուի քեզ՝ 

իմ ձեռքերը դնելով քեզ վրայ, որովհետեւ Աստուած մեզ երկչոտութեան ոգի չտուեց, 

այլ՝ զօրութեան, սիրոյ եւ զգաստութեան»։

Սուրբգրային այս տողերը միշտ վրիպել են իմ ուշադրությունից: Սկսեցի նկատել դրանք միայն վերջերս: Դա պատահեց այսպես….

Իմ պատմությունը...

Երբ ծառը կտրում են իր արմատից, այն սկսում է թոշնել ու մահանալ: Այդպես էլ մարդն է: Չի կարող ապրել լիարժեք, երբ նրան կտրում են հայրենի հողից: Եվ ահա մի օր ես ինքնակամ պոկեցի ինձ հայրենիքիցս և մեկնեցի Մոսկվա: Միայն տարիներ հետո ես հասկացա, որ իմ այս քայլն անհրաժեշտ էր ոչ միայն ապագայիս` երկրային բարիքների, այլ նաև հոգևոր զարգացմանս համար:
Մասնագիտությանս բերումով Երևանում ես հնարավորություն չունեի ամեն կիրակի հաճախել եկեղեցի: Իհարկե, ընկերներիս հետ պարբերաբար գնում էինք Էջմիածին, երբեմն մորաքրոջս հետ Երևանի Սուրբ Գրիգոր Լուսավորիչ Եկեղեցում մասնակցում Սուրբ և Անմահ Պատարագին: Սակայն ես նման էի մի մարդու, ով կարող է գեղեցիկ ու երկար խոսել Աստծո մասին, բայց չխոսել Նրա հետ: Մոսկվայում ես հնարավորություն ստացա վերանայել և փոխել կյանքս: