ՄՈՄԱՎԱՌՈՒԹՅՈ՞ՒՆ, թե...

Ինձ հարցրեցին ու մեղադրեցին. «Սուրբ Գրքում գրված չէ, որ եկեղեցիներում պետք է մոմ վառել, ինչո՞ւ եք վառում. չէ՞ որ Քրիստոսն է Լույսը աշխարհի»: Թե՛ հարցը, թե՛ դրա պատճառը և թե հարցը տվողի ինքնությունն ինձ համար առավել քան ակնհայտ էին: Գործում էր բողոքական-աղանդավորական  "sola scriptura" (միայն Գրություն) մոլորեցնող սկզբունքը:

Պատասխանեցի. «Իսկ Աստվածաշնչում որևէ բան կա՞ գրված բարիք գործելու մասին»: Խոսակիցս հաստատեց, որ կա, բայց չհասկացավ, թե հարցս ի՛նչ կապ ուներ մոմի հետ:

Մոմավառության թեմայով Առաքելական Եկեղեցու և հոգևոր դասի կողմից տարբեր միջոցներով ու ձևերով մեկնաբանություններ տրվել են, ու թվում էր, թե ամեն բան հասկանալի պիտի լիներ, բայց... երևույթի թյուրըմբռնումը և մեկնաբանումը հասարակության կողմից, ինչպես ասում են, անպակաս է: Որքան էլ ասածս սուր լինի, մոմավառությունն այսօր շատերի համար հավատքի դրսևորման միակ միջոցն է, որ շատ հաճախ ես ինքս կորակեի որպես սնահավատություն: Այս է պատճառը, որ հիմա ուզում եմ խոսել մոմի մասին և պիտի խոսեմ շատ պարզ, շատ առօրեական, շատ կիրառական տեսանկյունից` մի կողմ թողնելով խորհրդաբանությունը, հոգեբանությունն ու մնացած-մնացածը:

ԽՆՈՑԻ

Աշնան արևը ծուլորեն պարպում է իր ջերմության վերջին մնացորդները` ջանալով լույսով ցողել Աստծո ամեն մի արարածի: Առաքել պապը` կնճիռների արանքում սքողած նահապետական իմաստությունը, ճակատը` արևին դեմ-հանդիման, նստել է ծռված պատի մոտ` ցածրիկ աթոռին, և երկար ունքերի տակից նայում է տերևաթափ բակին` մտովի վերականգնելով երբեմնի շեն պարտեզը:
- Է՜հ,- բազմանշանակ արտաբերեց պապը և ափով ցավագին զարկեց ծնկին:
Ձեռքը սահեց տաբատի պատռվածքի վրայով. հիշեց պառավին... «Ո՞ւմ ա պետք մենակ մարդը, մի կարկտանի էղածն ինչ ա, առանց կնգա գլուխ չի գալի, էլ չասեմ հայաթը, տունը, մարագը...»,- ծերունական որովայնախոսությամբ քթի տակ մռթմռթաց Առաքել պապը ու ձգվեց դեպի հանգիստ օրորվող խնոցին:
- Հո ՜-պա ՜,- ծանրորեն վանկարկելով` ողջ մարմնով հրեց այն:

ԾՈ՛, ՀԵԼՈՈւԻՆԸ Ի՞ՆՉ Է...

Դասախոսներիցս մեկը (անունը չեմ հրապարակում, քանզի բավականին հայտնի է քաղաքական շրջանակներում) մի առիթով պատմեց, թե ինչպես Շիրակի մարզում զառամյալ մի մարդ հարց էր ուղղել իրեն առ այն, թե ինչո՛ւ պետությունը չի պայքարում համասեռամոլության դեմ:

- Դե, պապի՛ ջան, 21-րդ դար է, աշխարհը և մարդկությունը ձգտում են դեպի ցիվիլիզացիա...- պատասխանել էր դասախոսս:
- Ծո՛, ցիվիլիզացիան ի՞նչ է,- զարմացել էր պապը,- ըդիգ ցիվիլիզացիա չէ, ըդիգ սիֆիլիզացիա է: 

Վստահ եմ, նույն պապիկը, այս օրերին Երևանում և ոչ միայն լինելով, պիտի հարցներ «Ծո՛, Հելոուինը ի՞նչ է...»:

Նրանք, ովքեր գիտեն, թե որտեղի՛ց է գալիս և ի՛նչ է իրենից ներկայացնում այս տոնը, կարող են չկարդալ հոդվածը, սակայն բոլորը չեն, որ կիմանան կամ կգիտակցեն, թե ի՛նչ է այն տալիս տոնողներին:

ԵՐԲ ԵԿԵՂԵՑԻՆ ԻՐ ԴԻՐՔԵՐՈՒՄ ՉԷ

Հավանաբար հոդվածի վերնագիրն իսկ շատերի սրտով պիտի լինի և ընկնելով օրվա հայկական բամբասակոտ հորձանքի մեջ` շատերը պիտի գրառումս կարդան` ակնկալիք ունենալով սեփական աչքածակությունը հագեցնել այնպիսի տեսարաններով, որտեղ հոդվածագիրը « ...ուրիշի շեն տունն է քանդում` իրեն պետք եկած գերանի համար»: 

Եկեք ընդունենք, որ այսօր եկեղեցուն ու եկեղեցականներին նվիրված բամբասկոտությունները «ամենապահանջված» ու «ամենաընթերցվողներն» են. բավական է էլեկտրոնային որևէ պարբերական անկում նկատի իր օրական «թրաֆիկի» մեջ` անմիջապես հետևում է «եկեղեցաֆիկացված» որևէ հոդված (կապ չունի ճշտված, թե կեղծ տեղեկատվությամբ) և իրենց Դանկոյի տեղ դրած հոդվածագիրները սկսում են տեղին-անտեղի փնովել եկեղեցուն, դրա կառույցներում գործող մարմիններին, եկեղեցական ստորինից մինչև վերին աստիճանում գտնվող հոգևորականներին (սա կոչվում է Հայի ցավ). «եկեղեցին այս չի անում, այն չի անում, պիտք է այսպես անի, ընդհանրապես պետք չէ, որ անի...»: Մարդիկ էլ կարդում ու թվացյալ ստվերի ֆոնի վրա իրենք իրենց լույս են կարծում` չանելով ոչինչ ավելին քան կոկորդ պատռելն է. «եկեղեցին իր դիրքերում չէ»:

ՀԱՆԱՔ ԿԱ` ԴԱՆԱԿ Է...

Մարդը հոգևոր հովիվ է, Գյումրիում կրոնական հարանվանության առաջնորդ, ու նրան հարցնում են.
-Ձեր կրոնական կազմակերպություն աստղեր հաճախո՞ւմ են:
-Այո´, Հիսուս Քրիստոսը,-պատասխանում է և հռհռում ծիծաղում:
Բա ողբալու բան չէ՞՞՞: