17.9.19

Տեղին-անտեղի ԱՄԵՆ ասելու մասին

Եթե վիճակագրություն անցկացնենք, թե որ բառն է ամենաշատը հանդիպում համացանցում առկա քրիստոնեական կայքերի, հոդվածների, տարաբնույթ հոգեւոր (եւ ոչ այնքան) նկարների տակ գրվող մեկնաբանությունների մեջ, ապա վստահեցնում եմ, որ բացարձակ հաղթող կճանաչվի ԱՄԵՆը։
Ամեն ԱՄԵՆ amen ամէն амен AMEN, 
ամեն տեղ, ամեն օր կարելի է կարդալ մեկնաբանություններում։ Բայց որքանո՞վ տեղին եւ որքանո՞վ անտեղի։

Այս բառը, ի դեպ, հայերեն չէ, այլ սեմական ծագում ունի եւ քրիստոնյաների կենցաղ է մտել Աստվածաշնչի միջոցով` ամենաշատը հնչելով մեր Տեր Հիսուս Քրիստոսի շուրթերից։ 

«Ամեն» բառը հոգեւոր բովանդակության մեջ նշանակում է հաստատում եմ, թող այդպես լինի, համաձայն եմ։ Այսինքն, երբ որ եկեղեցական արարողությունների ժամանակ, աղոթքների կամ Ավետարանի ընթերցման ավարտին հնչում է` ԱՄԵՆ, ներկաները ուղղակի հաստատում են, որ իրենք դավանում են հնչած ճշմարտությունը եւ համաձայն են յուրաքանչյուր մտքի հետ։
Այդ իմաստով, անշուշտ, համացանցում եւս շատ տեղին է, որ քարոզի, աղոթքի կամ սուրբգրային հոգեւոր-խրատական տողի տակ հավատացյալ մարդը հաստատի, որ գրվածը իր սրտին մոտ է եւ ինքը համաձայն է դրան։ 

15.5.19

ԸՆՏԱՆԻՔԻ ՕՐ




Ասում են այսօր ընտանիքի օրն է։ Իրականում, եթե ընտանիքն ունի իրեն հատուկ օր ապա մեկ տանիքի տակ ապրող մարդկանց տոնը տարվա մեջ պետք է նշվի առնվազն 366 անգամ։
Հայերիս մեջ ինչ-որ չգրված օրենքով ընտանիքի գաղափարը միշտ զուգակցվում է սրբության հետ, իսկ այն ինչ սուրբ է (Հայրենիք, ծնող, Եկեղեցի...) պաշտելի է, արժանի անսահմանափակ հոգատարության եւ ընդհուպ` զոհողության։ 
Ընտանիքը հայերիս մտապատկերում լիարժեքորեն տեղավորվում է սրբության այս կաղապարի մեջ, եթե իհարկե... այն սոսկ բաժակաճառ չէ։ Այս վերջինն ասում եմ խոր ցավով, որովհետեւ ընտանեկան սրբության կողքին նույն այդ ընտանիքում կարող ենք հանդիպել անսուրբ դավաճանությունների, նենգադավ սադրանքների,  անզիջողական «զոռբայությունների», հանդուրժողականության եւ սիրո (խնդրեմ չքաղաքականացնել), խաղաղության եւ միաբանության բացակայությանը։ Ինչո՞ւ։ Որովհետեւ այսօր քչերն են լուրջ վերաբերվում ընտանիքի սրբությանը։ Իսկ արդյունքը... արդյունքը անհամար բաժանություններն ու ամուսնալուծություններն են։ Հայաստանում վիճակագրորեն ամուսնությունների 30 տոկոսը ավարտվում են ամուսնալուծությամբ եւ սա դեռ միայն` հայտարարագրվածները։ 
Ինչո՞ւ... Որովհետեւ մեզ համար ընտանիքը սո՞ւրբ է: Գլխի մեջ այո, որպես գաղափար, այո, այդ սրբությունը կա, բայց սուրբ չի դառնա այն ընտանիքը, որի անդամները սուրբ չեն եւ սրբության չեն ձգտում...
Շատ լավ է, որ ինքներս մեզ քրիստոնյա համարելով շտապում ենք նախ մեր միությունը հաստատել եկեղեցում` Պսակի խորհրդով, բայց շատ վատ է, որ երբեք, երբեք, երբեք չենք հիշում այդ խորհրդի մասին, երբ ամուսնալուծվում ու քանդում ենք այդքան սուրբ ընտանիքը (այստեղ կարող եք վիրավորվել)։ 
Գիտե՞ք ինչի է ընտանիքը սուրբ համարվում։ Որովհետեւ այն Աստված ինքն է ստեղծում, Աստված է իրար միացնում այր ու կնոջը եւ դարձնում մեկ մարմին,  միություն, որը բաժանելու իրավունք ոչ ոք, շեշտում եմ` ՈՉ ՈՔ չունի «ուրեմն՝ ոչ թե երկու, այլ մեկ մարմին են։ Արդ, ինչ որ Աստված միացրեց, մարդը թող չբաժանի» (Մատթ. 19:6): Ուրեմն, որքան զգուշավոր ու սրբության ապրումով լցված պիտի լինեն իրենք` ընտանիք կազմողները, երբ եկեղեցում խորանի առաջ իրենց խրատ է տրվում` հիշեցնելով, որ ընտանիքը միայն այդ գեղեցիկ ու երջանիկ օրով չի ամփոփվում, այլ` երջանիկ լինելու պայքարի անդադար ընթացք է. լինի աղքատություն, թե հարստություն, նեղություն, թե լիություն, հիվանդություն, թե առողջություն, եթե խոստացել ես ամեն պարագայում անբաժան լինել եւ, ուշադրություն, Աստծո առաջ ես խոստումդ տվել, ապա ի՞նչ բաժանման մասին կարող է լինել խոսքը: Մի՞թե ուրանալի է սրբությունը։ Եթե ոչ, ապա արդարացումները Աստծո համար եւս ընդունելի չեն...
Սիրելիներդ իմ, որ արդեն ընտանիք եք կազմել եւ կամ որ մոտ եք կազմելու, ընտանիքը, հայի սուրբ ընտանիքը միայն մեկ թշնամի ունի, որ կոչվում է ԵՍ, օտար բառով ասված` ԷԳՈ... Եսասիրության եւ եսակենտրոնության թթխմորը մեր սրտերում կոչնչանա միայն եթե սերը, փոխըմբռնումը, ինքնանվիրումն ու հարգանքը, որոնք հենց սրբության հիմքն են, գան փոխարինելու մեր անձնական եսադավան հարմարավետությանը, որի երեսից են քայքայվում մեր ընտանիքները, եւ տրտմեցնում ենք Աստծո Սուրբ Հոգին։ Ուրեմն` ԷԳՈյի երեսին շրխկացրեք բոլոր դռները եւ տեսեք, թե որքան կշատանա սերը, տեսեք թե ինչպես սրբությունը պիտի թագավորի. սերն ու զոհաբերումը ընտանիքի հոմանիշներ են։
Պահեք, պահպանեք, գուրգուրեք ձեր ընտանիքները, սիրեք ու մեծարեք մեկմեկու, սիրելիներ, եւ անառիկ պահեք ձեր երջանկության թագավորության սրբազան սահմանները։ 
Շնորհավոր ընտանիքի տոնը եւ թող Աստված օրհնի եւ խաղաղության մեջ պահի բոլոր հայ ընտանիքներին։

14.5.19

ՀԱՎԱՏԱ՞Լ ԵՐԱԶՆԵՐԻՆ, ԹԵ ՈՉ

Վերջերս նորից մեր բլոգին հարց ուղղեցին երազների մասին։ Քանի որ ամեն անգամ հարց տվողը որեւէ անձնական փորձառություն կամ հավատալիք ունի կապված երազների հետ, երբեմն բավական դժվար է տալ այնպիսի պատասխան, որը բավարար լինի։ Ամեն դեպքում որոշեցի շատ կարճ խոսել երազների եւ դրանց հանդեպ քրիստոնյա մարդու ճիշտ վերաբերմունքի մասին։

Եթե փորձենք տեսակավորել երազները, դրանք կարելի է բաժանել 3 հիմնական խմբի`

  1. Սովորական երազներ
  2. Չարից` սատանայից, հրահրված երազներ։
  3. Աստծուց ուղարկված երազներ։

8.4.19

ՍՈՑՑԱՆՑԱՅԻՆ ՄԵՂՔԵՐ - ՊԱՀՔԻ ՀԱՐՑ 18

Անցյալ անգամ հպանցիկ խոսեցինք այն մասին, թե համացանցային ինչ աղբյուրներից կարելի է օգտվել հոգեւոր ընթերցանության համար։ Այսօր կուզեմ մի չափազանց նուրբ հարցի անդրադառնալ, որը եւս առնչվում է համացանցի եւ հատկապես սոցիալական ցանցերի հետ։ Ուրեմն հարցը ձեւակերպենք այսպես՝

- Ինչպե՞ս պահքը չխախտել սոցիալական ցանցերում։

Սա բավական դժվար մի հարց է, քանի որ հոգեբանորեն մենք կարող է եւ չենք էլ անդրադառնում, որ իրական կյանքից դուրս՝ վիրտուալ իրականության մեջ էլ մեղքեր կարելի է գործել։ Բարեբախտաբար, վիրտուալ իրականությունը դեռեւս գործում է նյութական իրականության սահմաններում եւ կարելի է որոշակիորեն կանխարգելել սոցցանցային մեղքերը։ Այսպես, եկեք առանձնացնենք մի քանի վտանգներ, որոնք առավել նկատելի են սոցցանցերից օգտվողների մոտ, եւ որոնք եթե ճիշտ չախտորոշվեն, անպայամանորեն կհանգեցնեն մեղքի։

4.4.19

ՀՈԳԵՒՈՐ ԸՆԹԵՐՑԱՆՈՒԹՅՈՒՆԸ ԵՒ ՀԱՄԱՑԱՆՑԸ - ՊԱՀՔԻ ՀԱՐՑ 17

Համակարգչային մեր դարում, երբ համացանցի հասանելիությունը անսահմանափակ է եւ ամենուր, քրիստոնյաներս կարող ենք մեծ օգտակարություն քաղել հոգեւոր կայքէջերից։ Արդ այսօր շատ համառոտ պատասխանենք հետեւյալ հարցին.

- Հայալեզու ո՞ր կայքերից կարելի է օգտվել՝ հոգեւոր օգուտի համար։

Այսօր, փառք Աստուծո, նման կայքերի մեծ ընտրանի կա եւ առիթից օգտվելով՝ եկեք արժանին մատուցենք եւ շնորհակալություն հայտնենք դրանց զարգացնողներին եւ ակտիվ պահողներին։ Եթե հաշվի առնենք, թե որքան պարապ ժամանակ ենք մենք վատնում համացանցում անօգտակար եւ հաճախ վնասակար նյութեր ընթերցելով՝ ապա այս կայքերի ցանկն ունենալն ու կիրառելը շատ օգտակար կլինի։ Հիշենք դրանցից մի քանի շատ ակտիվներին՝


  1. Աստվածաշնչի ընթերցանության համար կարող ենք այցելել այս երկու կայքերը՝


  2. Քրիստոնյա առօրյա կյանքի զորացման համար կարող են օգտակար լինել տարբեր եկեղեցիների մշտապես թարմացվող պաշտոնական կայքէջերը, որոնցից անձամբ հետեւում ենք ՝


  3. Թեեւ վերջերս շատ չեն թարմացվում, սակայն Պահքի ընթացքում եւ առհասարակ, որպես տեղեկատվական շտեմարաններ մեծ օգտակարություն կարող են բերել www.pahq.info եւ www.lusamut.net կայքերը

  4. Անհատ հոգեւորականների օգտակար կայքէջերից կառանձնացնենք մշտապես հարստացվող www.ter-hambardzum.net եւ www.ghevondvardapet.com (ռուսալեզու ընթերցողներ համար) կայքէջերը։

  5. Դիտելու եւ լսելու համար շատ օգտակար են՝
    * Շողակաթ ընկերության www.shoghakat.am
    * Վեմ ռադիոկայանի www.vem.am
    * Հոգեւոր երգերի www.sharakanner.blogspot.fr կայքերը։
    * YouTube-յան ալիքները, ինչպես օրինակ՝ Արմեն կիսասարկավագ Հարեյանի ալիքը
    * Դե իհարկե, չենք մոռանում նաեւ մեր կայքը՝ www.sarkavagagirq.net, որտեղ առանձնացրել ենք հատուկ պահքի բաժին, Սուրբ Գրքի մեկնության ԲԱՆԱԼԻ ծրագիրը՝ եւ Աղոթագիրքը։
Եթե ինքներդ էլ օգտվում եք հոգեոր կայքէջերից, որոնք այստեղ չկային, գրեք մեկնաբանությունների մեջ, շատ ուրախ կլինենք ծանոթանալ դրանց։

Տարածեք այս գրառումը, որպեսզի հնարավորնս շատ մարդիկ ծանոթանան համացանցի հոգեւոր օգտակարությանը։

29.3.19

ԸՆԹԵՐԱՑԱՆՈՒԹՅԱՆ ԱՅԼ ՆՅՈՒԹԵՐ ՊԱՀՔԻ ԸՆԹԱՑՔՈՒՄ - ՊԱՀՔԻ ՀԱՐՑ 16


Այսօր անդրադառնանք հետեւյալ հարցին.


- Արդյոք պահքի ընթացքում միայն Սուրբ գիրք ընթերցելը բավարա՞ր է։

Եթե մինչ այս տված խորհուրդներով առաջնորդված կազմակերպվի Սուրբ Գրքի ընթերցումը իր հարակից մեկնողական գրականությամբ, ապա, կարելի է ասել շատ լավ է եւ բավարար։
Սակայն նրանք, ովքեր ցանկանում են առավել զորացնել բարեպաշտական ոգին եւ հավատքը Մեծ պահքի ընթացքին կարող են իրենց ընթերցանության մեջ ավելացնել հոգեւոր բարոյախրատական, քարոզխոսական ընթերցումներ եւս։
Դյուրացնելու համար մեր ընթերցողների փնտրտուքները ստորեւ ներկայացնենք մի քանի նմուշներ.

4. Ճառեր եւ խրատներ Սբ. Հովհան Ոսկեբերանից, Եփրեմ Ասորուց, Հովհան Մանդակունուց եւ մյուս հոգեկիր հայրերից
5. Մեր ընթերցողներին շատ օգտակար կլինի նաեւ Երկնքի ճանապարհը գիրքը 
6. Պահքի ընթացքում ընթերցանության համար շատ օգտակար է նաեւ Շնորք Գալուստյան պատրիարքի Մեծ Պահքի կիրակիների ոսկե շղթան գրքույկը

Անշուշտ համացանցի այս դարում շատ կարեւոր են էլեկտրոնային ընթերցումները եւս։ Նման մի նախագծի հեղինակ է նաեւ Սարկավագագիրքը, որը գիրք է ձեր գրադարակից։

Հաջորդ անգամ կփորձենք տալ ցանկը հայալեզու այն կայքերի, որոնք ընթերցելը միշտ օգտակար կլինի մեր հաւատավաոր պահեցողներին։
Օրհնվեք...

Հետաքրքրող հարցերը կարող եք գրել այստեղ։
Շատ մեծ շնորհակալություն նրանց, ովքեր տարածում են մեր այս նյութերը։


28.3.19

Ի՞ՆՉ ԱՍՏՎԱԾԱՇՈՒՆՉ ԿԱՐԴԱԼ - ՊԱՀՔԻ ՀԱՐՑ 15

Պահքի ընթացքում Աստվածաշնչյան ընթերցումների կարեւորության մասին խոսելիս ընթերցողներից մեկը այսպիսի հարցով է դիմել.

- Ինչպե՞ս ճիշտ Աստվածաշունչ ընտրել ընթերցելու համար։

Հարցը թեեւ շատ կապ չունի պահքի հետ, սակայն իր մեջ թաքնված մտահոգություն է կրում, որ ասպարեզում կան նենգափոխված կամ մեր Եկեղեցու սուրբգրային կանոնին անհամապատասխան Աստվածաշնչեր։

Սովորաբար ամեն տուն նման Սուրբ Գիրք մուտք է գործում շատ հեշտությամբ, որովհետեւ տրվում են անվճար (այստեղ հիշենք հին հայկական իմաստությունը, թե «Թանկից էժանը չկա»)։ Հիմա փորձենք պարզել թե մեր տանն ունեցածը ինչ սկզբունքներով կարելի է «ճիշտ Աստվածաշունչ» համարել, կամ ավելի ճիշտ՝ ճանաչել այն Աստվածաշունչը, որ պետք է կարդա Հայ Առաքելական Եկեղեցու հավատացյալը։ 

26.3.19

ՄԻ ՔԱՆԻ ԽՈՐՀՈՒՐԴ ԱՍՏՎԱԾԱՇՈՒՆՉԸ ԱՎԵԼԻ ՀԵՇՏ ՀԱՍԿԱՆԱԼՈՒ ՀԱՄԱՐ - ՊԱՀՔԻ ՀԱՐՑ 14

Մեծ Պահքի ընթացքում Սուրբ Գրքի ընթերցանությունը ավելի օգտավետ դարձնելու նպատակով կփորձենք պատասխանել հետեւյալ հարցին`

- Ինչպե՞ս կարդալ եւ հասկանալ Աստվածաշունչը։

Այս հարցին միանշանակ պատասխանել դժվար կլինի, բայց փորձենք առանձնացնել մի քանի խորհուրդներ։