ԳՈՂԱՑՎԱԾ ԱՂՈԹՔ

Վերջերս նամակագրական ժանրի գեղարվեստական մի շատ հետաքրիր գործ ընթերցեցի` "The Screwtape Letters", հեղինակված 20-րդ դարի հայտնի կրոնափիլիսոփներից մեկի` S.C. Lewis-ի կողմից (ռուսերենով այն թարգմանված է Клайив Льюис, "Письма Баламута"): Հետաքրքրականն այն էր, որ այս ստեղծագործության 31 նամակների մեջ, որը ես թարգմանել եմ որպես «Բանսարկվի նամակները», ես գտա ինձ, իմ հասարակությունն ու միջավայրը, իրենց ապրումներով ինձ հետ կիսված շատուշատ մարդկանց, այդ իսկ պատճառով ցանկացա կիսվել նաև ընթերցողիս հետ: Ստեղծագործության սյուժեի հիմքում Բանսարկու անունով (անգլերենում` Screwtape, ռուսերենում` Баламут) տարեց և փորձառու մի չարքի խորհուրդներն ու գործնական առաջարկներն են` ուղղված իր զարմիկին` երիտասարդ ու անփորձ դև Ճիվաղիկին (անգլերեն` Wormood, ռուսերեն` Гнусик): Ողջ խորհրդատվության ուղղվածությունը մեկն է` ենթարկյալ մարդուն տանել դեպի կորուստ և թշվառություն` հեռացնելով նրան Կյանքի Աղբյուր Քրիստոսից, Ում սուրբ անունը բարձրաձայնելուց սարսափելով` դևերը հաճախ օգտագործում են Թշնամի անվանումը: Այժմ առաջարկում եմ  ընթերցել հատվածներ այս նամակագրության 4-րդ նամակից ազատ թարգմանությամբ և վերջում անկեղծ լինել, թե որքանով էր նկարագրվածը ցավալիորեն իրական մեր կյանքում:

Ճիվաղի՛կ, թանկագինս,

Քո նախկին նամակում առկա սիրողական բնույթի գաղափարները ինձ հիշեցրեցին, որ ժամանակն է քեզ հետ խոսելու այնպիսի տհաճ թեմայի շուրջ, ինչպիսն աղոթքն է։

...Լավագույն տարբերակը, որքանով որ այդ հնարավոր է, ենթակային առհասարակ աղոթքներից հեռու պահելն է։ Երբ ենթական հասուն մարդ է, ով ոչ վաղ անցյալում է վերադարձել Թշնամու ճամբար, այդ անելը շատ հեշտ է. բավական է հիշեցնել նրան (կամ ներշնչել, թե իբր ինքը հիշում է) մանկության թութակային աղոթքները։ 

ՆԱՄԱԿՆԵՐ ԴԺՈԽՔԻՑ

Վերջերս նամակագրական ժանրի գեղարվեստական մի շատ հետաքրիր գործ ընթերցեցի` "The Screwtape Letters", հեղինակված 20-րդ դարի հայտնի կրոնափիլիսոփներից մեկի` S.C. Lewis-ի կողմից (ռուսերենով այն թարգմանված է Клайив Льюис, "Письма Баламута"): Հետաքրքրականն այն էր, որ այս ստեղծագործության 31 նամակների մեջ, որը ես թարգմանել եմ որպես «Բանսարկվի նամակները», ես գտա ինձ, իմ հասարակությունն ու միջավայրը, իրենց ապրումներով ինձ հետ կիսված շատուշատ մարդկանց, այդ իսկ պատճառով ցանկացա կիսվել նաև ընթերցողիս հետ: Ստեղծագործության սյուժեի հիմքում Բանսարկու անունով (անգլերենում` Screwtape, ռուսերենում` Баламут) տարեց և փորձառու մի չարքի խորհուրդներն ու գործնական առաջարկներն են` ուղղված իր զարմիկին` երիտասարդ ու անփորձ դև Ճիվաղիկին (անգլերեն` Wormood, ռուսերեն` Гнусик): Ողջ խորհրդատվության ուղղվածությունը մեկն է` ենթարկյալ մարդուն տանել դեպի կորուստ և թշվառություն` հեռացնելով նրան Կյանքի Աղբյուր Քրիստոսից, Ում սուրբ անունը բարձրաձայնելուց սարսափելով` դևերը հաճախ օգտագործում են Թշնամի անվանումը: Առաջարկում եմ այժմ ընթերցել հատված այս նամակագրության 12-րդ նամակից ազատ թարգմանությամբ և վերջում անկեղծ լինել, թե որքանով էր նկարագրվածը ցավալիորեն իրական մեր կյանքում:

Իմ թանկագին Ճիվաղիկ,

ուրախալի է արձանագրված ակնհայտ առաջընթացը, միայն թե վախենամ, որ ձգտելով հնարավորինս շուտ անհրաժեշտ արդյունքների հասնել` սթափեցնես ենթարկյալին, ու նա սկսի գիտակցել իր իրական վիճակը։ Թեև մենք քեզ հետ միասին տեսնում ենք այդ վիճակը իրական լույսի ներքո, երբեք չպետք է մոռանանք, թե այս ամենը նրան որքան այլակերպ է թվում։

ИНТЕРСНО, ПРАВДА…?

Այս թարգմանությունը 1,5 տարվանից ավել է, ինչ բնակվում է ՍԱՐԿԱՎԱԿԱԳԻՐՔ բլոգում, սակայն քչերին է այն հասու եղել, քանի որ տեղակայված է եղել «թարգմանություններ» անվանված առանձին էջում, իսկ այդ էջին հղվել հնարավոր էր միայն հոդվածի հայալեզու օրինակից: «ՀԵՏԱՔՐԻՐ Է, ՉԷ՞...» հոդվածը, որ բլոգի ամենից շատ ընթրցված գրառումներից է, այնքան էր դուր եկել ընթերցողներից մեկին, որ նա որոշեց թարգմանել այն ռուսերենի` պատմությունը ավելի լայն լսարանի հասու դարձնելու համար: Արդյունքում ստացվեց այն ինչը այժմ որոշեցի հրապարակել որպես առանձին գրառում: Վստահ եմ, կհավանեք:

Обычный полдень. Ты возвращаешься домой. Настраиваешь радио. По новостям передают какую-то не представляющую особого интереса и важности новость: в какой-то далекой стране от какой-то эпидемии, о которой никто никогда не слышал, умерло три человека. Ты не придаешь особого внимания услышанному...

ՈՐՔԱՆՈ՞Վ ԵՍ ՔՐԻՍՏՈՆՅԱ: ԹԵՍՏ

Տիմոթեսին ուղղված իր 2-րդ նամակում Պողոս Առաքյալը գրում է. «Ջանա՛ Աստծու առաջ ներկայացնել քեզ փորձված, որպես մի մշակ, որ ամոթով չի մնում» (Բ Տիմ. 2:13): Աստծո առջև երբևիցե ամոթով չմնալու համար մեր` քրիստոնյաներիս (խոսքս առաջնահերթ Հայ Առաքելական Սուրբ Եկեղեցու հավատացյալների մասին է), կյանքում այս «փորձված» լինելը չափազանց կարևոր է, քանի որ հաճախ է պատահում, որ «ոչ զյանձնառականսն կատարեցի եւ ոչ ի հրաժարելեացն հեռացայ: ԶՕրէնս առի եւ յՕրինացն հեղգացայ, ի կարգս քրիստոնէութեան հրաւիրեցայ եւ գործովս անարժան գտայ, գիտելով զչարն՝ կամաւ կորացայ եւ ի բարեաց գործոց ես ինձէն հեռացայ...Վա՜յ ինձ, վա՜յ ինձ, վա՜յ ինձ» (Ժամագիրք): Ահա սեփական անձը, մեր մեջ եղած քրիստոնեական և եկեղեցասիրական սկզբունքները «փորձելու» կամ կշռելու նպատակով որոշեցի մի հարցաշար պատրաստել` թեստ, որի օգնությամբ պիտի փորձենք պարզել, թե ընթերցողն իրականում, որքանո՞վ է համապատասխանում քրիստոնյա պատվանունին:

ՄԵՂՔԸ ՀԱՆԴՈՒՐԺԵԼՆ ԷԼ ՄԵՂՔ Է

Մեկ-մեկ ինձ թվում է, թե Հայաստանում որոշ ուժեր մի հարմար ու փափուկ տեղ նստած որոշում են, թե հայերին առաջիկա 1 ամսվա համար «իրար ուտելու» ինչ թեմա պետք է տան, ապա նստում կողքից նայում ու զվարճանում են: Գուցե և սխալ չի թվում...

Ընտրությունները վերջացան, հերթը հասավ ոչ ավանդական սեռական կողմնորոշում ունեցողներին (նույնասեռականներ, համասեռամոլներ, սոդոմականներ... ինչպես կուզեք անվանեք... ինձ համար մեկ է): Սկզբում Օբաման ինչ-որ մի բան հայտարարեց ու հայերը սկսեցին թեժ քննարկել ԱՄՆ-ի անբարո կամ բարոյական վիճակը (կարծես Հայաստանում նամուսը խանութում են վաճառում), հետո ինչ-որ ակումբ միտումնավոր այրվեց Երևանում, էն էլ ակումբ մի ասա, մի «գեյ փաբ» ասա, ու հայ հանդուրժողներն ու անհանդուրժողականները մերկացրեցին սրերը: