ՊԱՏԱՍԽԱՆ ԱՎԵՏԱՐԱՆԱԿԱՆՆԵՐԻՆ /մաս 2/

1930-ական թվականների սկզբին Ամերիկայի հայ բողոքական  հովիվներից Կ.Պ. Ատանալյանը Ամենայն Հայոց Տ. Խորեն Ա Մուրադբեկյան (1873-1932-1938) կաթողիկոսին է ուղարկում ճշտելուն կարոտ մի քանի հարցեր` կապված Հայ Առաքելական Սուրբ Եկեղեցու և Հայ Ավետարանական եկեղեցու փոխհարաբերությունների հետ: Կաթողիկոսը նամակին պատասխանել հանձնարարում է այն ժամանակ Մայր Աթոռի միաբան (հետագայում՝ Կիլիկիո կաթողիկոս) Տ. Գարեգին արքեպիսկոպոս Հովսեփյանին (1867-1943-1952): Հարցումները և դրանց պատասխանները, որոնք տպագրվել են «Սիոն» ամսագրում 1934թ-ին, ստորև հատվածաբար (7 մասով) կներկայացվեն այս և գալիք գրառումներում:

Ուշագրավ է այն, որ բազում խնդիրներ ու խոչընդոտներ, որոնք Գարեգին Սրբազանը մատնանշում է սրանից ճիշտ 80 տարիներ առաջ, իրենց լուծումը չեն գտել մինչև այսօր: Ավելին՝ հիշյալ խնդիրներն էլ ավելի են խորացել, դրանց գումարվել են ուրիշները ևս:

Տե՛ս նաև՝ ՊԱՏԱՍԽԱՆ ԱՎԵՏԱՐԱՆԱԿԱՆՆԵՐԻՆ /մաս 1/

ՊԱՏԱՍԽԱՆ ՎԵՐԱՊԱՏՈՒԵԼԻ Կ.Պ. ԱՏԱՆԱԼԵԱՆԻ ՀԱՐՑՈՒՄՆԵՐԻՆ

Ա

Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսը բնականաբար, ուրախ լինել չի կարող եւ ոչ խրախուսել, որ քրիստոնէական եկեղեցիներից որ եւ է մէկի կողմից պրոպագանդ մղուի Հայ եկեղեցու զաւակների մէջ՝ եկամուտներ ձեռք բերելու նպատակով: Այդպիսի մերձեցումն ու հասկացուղութիւնը օգտակար չէ ոչ Հայոց եկեղեցու եւ ոչ ընդհանուր քրիստոնէական տեսակէտով. դորա հետևանքն է եղել պառակտում, բուռն վէճեր, ատելութիւններ եւ նոյն իսկ փոխադարձ վնասարարութիւններ մի եւ նոյն եղբայրների մէջ, ինչպէս եւ քրիստոնէական հեղինակութեան եւ հմայքի անկում մեզ շրջապատող ոչ-քրիստոնեայ ազգերի աչքում: Կաթոլիկ եկեղեցին դարերի ընթացքում կատարել է այդպիսի փորձեր եւ յաջողել է նորան մասնաւոր համայնքներ կազմել եւ բեկորներ պոկել հայ ժողովրդից, բայց դորա հետ էլ մեծամեծ խռովութիւնների եւ անախորժութիւնների պատճառ դարձել, փոխադարձ հալածանքների եւ ատելութիւնների նոյնազգի եղբայրների մէջ շատ երկար ժամանակներ. կրօնական պառակտման հետեւանքն է եղել փոխադարձ սառնութիւն, իրարամերժ վերաբերմունք ի վնաս մեր փոքրիկ ազգութեան սերտ միութեան:

ՊԱՏԱՍԽԱՆ ԱՎԵՏԱՐԱՆԱԿԱՆՆԵՐԻՆ /մաս 1/

1930-ական թվականների սկզբին Ամերիկայի հայ բողոքական  հովիվներից Կ.Պ. Ատանալյանը Ամենայն Հայոց Տ. Խորեն Ա Մուրադբեկյան (1873-1932-1938) կաթողիկոսին է ուղարկում ճշտելուն կարոտ մի քանի հարցեր` կապված Հայ Առաքելական Սուրբ Եկեղեցու և Հայ Ավետարանական եկեղեցու փոխհարաբերությունների հետ: Կաթողիկոսը նամակին պատասխանել հանձնարարում է այն ժամանակ Մայր Աթոռի միաբան (հետագայում՝ Կիլիկիո կաթողիկոս) Տ. Գարեգին արքեպիսկոպոս Հովսեփյանին (1867-1943-1952): Հարցումները և դրանց պատասխանները, որոնք տպագրվել են «Սիոն» ամսագրում 1934թ-ին, ստորև հատվածաբար (7 մասով) կներկայացվեն այս և գալիք գրառումներում:

Ուշագրավ է այն, որ բազում խնդիրներ ու խոչընդոտներ, որոնք Գարեգին Սրբազանը մատնանշում է սրանից ճիշտ 80 տարիներ առաջ, իրենց լուծումը չեն գտել մինչև այսօր: Ավելին՝ հիշյալ խնդիրներն էլ ավելի են խորացել, դրանց գումարվել են ուրիշները ևս:

ՊԱՏԱՍԽԱՆ ՎԵՐԱՊԱՏՈՒԵԼԻ Կ.Պ. ԱՏԱՆԱԼԵԱՆԻ ՀԱՐՑՈՒՄՆԵՐԻՆ

Մեծարգո՛յ եղբայր,

Ս. Հայրապետը՝  Տ. Խորէն Կաթողիկոս Ամենայն Հայոց, ստացել է Ձեր առաջին եւ երկրորդ գրութիւնները. բայց ուշացել է պատասխանը ինչ ինչ նկատումներով եւ մանաւանդ երկարատեւ հիվանդութեան պատճառով. այժմ յանձնարարել է ինձ պատասխանել Ձեզ՝ իւր տուած ընդհանուր ցուցումների համեմատ:

ԻՄ ԱՌԱՋԻՆ ՆԱՄԱԿԸ ԴՍՏԵՐՍ

Եվա՛, գեղեցկուհի՛ս, ես գիտեմ, որ դու հիմա չես կարող կարդալ այս նամակը, գիտեմ, որ բառերը ի զորու չեն քեզ ոչինչ հասկացնելու, սակայն մյուս կողմից վստահ եմ, որ մարդկային զգացմունքների ամենամեծ թարգմանը` բռնցքաչափ սիրտը, առատորեն քեզ պիտի փոխանցի այն սերը, հուզումը, ջերմությունն ու հոգատարությունը, որոնք ես` քո հայրը, այս պահին համարձակվում եմ սահմանափկել սոսկ տառերի ու բառերի մեջ:

Ես (ու թերևս մայրիկդ ևս) այս մի քանի օրերի ընթացքում դեռևս չեմ հասցրել ըստ ամենայնի գիտակցել ու ընկալել, թե ի՛նչ բան է ծնող լինելը, բայց մի գաղափար, այն, որ Աստված մեզ` ծնողներիդ, շնորհ արեց մասնակից լինելու Իր արարչագործությանը, միայն երջանկության ու երախտագիտության արցունք է ծնում իմ աչքերում:

ՆԱՄԱԿ ՍԻՐԵԼԻԻՍ - Ամանոր 2012

Գիտե՞ս սիրելիս, ինչ չափով, որ կուզեիր կողքիդ լինեի, ինձ համար քիչ է. ես ավելին կուզեի... Չգիտեմ, թե ի ՛նչ չափի միավորով է չափվում այդ, բայց աշխարհի և ոչ մի սարքավորում այն չափել չի կարող. միայն Աստծո ստեղծած ամենանուրբ, անկրկնելի, ամենաժրաջան փոքրիկ սարքը` մարդկային սիրտը, կարող է չափել կարոտս, ցանկությունս, սերս... Ես սենտիմենտալ չեմ, գիտես, բայց ես կուզեի գրկել քեզ հիմա, ամուր գրկել, այնքան ամուր, որ փոքրիկս որովայնումդ ուժեղ քացի տար` «Պա ՛պ, բոլ ա մամայիս ճզմես ձեռքերիդ մեջ»: Ու մենք կլացեինք, առատ, անսքող արցունք կգնար մեր զույգ աչքերից (ինչպես որ հիմա ես եմ լաց լինում) ու արցունքներով հրաժեշտ կտայինք ամեն անսվաղ, անհարթ ու տհաճ, կսկիծ ու լարում, ցավ ու արցունք բերող ամեն մի բանի... Իրար կհպեինք շուրթերը մեր պաղ ու կշշնջայինք «Դե՛, մնա ՜ս բարով, արդեն անցյալ տարի»: 

Դու կկոճկեիր վերնաշապիկիս կոճակը վերին (ինչպես սիրում ես), ճակատս կդրոշմեիր հեզիկ համբույրով, իսկ ես փոքրիկ-փոքրիկ սպիտակ ափերը քո այտերիս հպած նուրբ կշշնջայի «ՇԱ՜Տ ԵՄ ՍԻՐՈՒՄ ՔԵԶ»: Ու ձեռք ձեռքի տված մենք կբացեինք նոր տարեգալոց վարագույրը մեծ և քայլքով ամուր, որ կոչվում է սեր, առաջ կընթանայինք մեր փոքրիկի հետ` հավատքը սրտում:

Հիմա սիրելիս, երբ տարածքն է միայն բաժանարարը մեր, ե՛կ իրագործենք տեսլականն իմ այս աղոթքում խոնարհ: 

ԵՍ ՍԻՐՈՒՄ ԵՄ ՔԵԶ: ՇՆՈՐՀԱՎՈՐ ԻՄ ՍԵՐ:

Միշտ քո` ...
2011, 12,31
23:55
Մայրավանք  

Միացի՛ր ՍԱՐԿԱՎԱԳԱԳՐՔԻՆ նաև facebook-ում

ՆԱՄԱԿ ԻՆՔՍ ԻՆՁ (մաս 4)

Արթուր սրկ. Սարգսյան /Եղիցի անուն Տեառն օրհնեալ/ (2006)

Կարդա՛ նաև`

ՆԱՄԱԿ ԻՆՔՍ ԻՆՁ (մաս 1)

ՆԱՄԱԿ ԻՆՔՍ ԻՆՁ (մաս 2)

ՆԱՄԱԿ ԻՆՔՍ ԻՆՁ (մաս 3)

ՆԱՄԱԿ ԻՆՔՍ ԻՆՁ (մաս 5)

Բարի երեկո՛:

Հետաքրքիր է չէ՞, միշտ երեկոները կամ էլ գիշերն եմ քեզ նամակ գրում, կարծեմ ես էլ գիշեր եմ... Ինչևէ, հուսով եմ` մի օր առավոտյան կգրեմ:

Երեկ գիշերը (էլի գիշեր...) լուսարարից եկեղեցու բանալին խնդրեցի. ուզում էի բարձրանալ աղոթքի: Դուռը փակեցի ու դուրս եկա շենքից: Հորդառատ անձրև էր տեղում: Սկսեցի կամաց-կամաց քայլել դեպի եկեղեցի տանող աստիճանները: Անձրևն ավելի էր ուժեղանում, իսկ, քայլերս` ավելի դանդաղում: Երկինքն էլ, գիտե՞ս, լալիս էր ինձ վրա: Անձրևի կաթիլներն սկսեցին հոսել ճակատիս վրայով: Շատ ծարավ էի: Մինչև ոսկորներս թրջվեցի ու շարունակում էի դանդաղ քայլերով բարձրանալ աստիճաններով: Ամպերն անդադար որոտում ու երկնառաք իրենց բողոքն էին բարձրացնում (նրանք էլ ինձ տանել չեն կարողանում), ես խանգարում էի սիրահարված անձրևին: Ես անցանկալի մի խոչընդոտ էի մայր հողի ու խելագար անձրևի սիրատենչ գրկախառնման միջև:

Ահա, արդեն մոտենում եմ եկեղեցուն, դարավոր մի եկեղեցի, որ իր ամբողջ էությամբ սրտիս մեջ է դրոշմված: