Showing posts with label մեղք. Show all posts
Showing posts with label մեղք. Show all posts

19.5.15

ՄՏՔՈՎ ԳՈՐԾԱԾ ՄԵՂՔԵՐ - Մեկնություն ՀԱՎԱՏՈՎ ԽՈՍՏՈՎԱՆԻՄ աղոթքի

Անեղ բնութիւն, մեղայ քեզ մտօք իմովք, հոգւով եւ մարմնով իմովմի՛  յիշեր զմեղս իմ զառաջինս վասն անուանդ քում սրբոյ. եւ ողորմեա քո արարածոց եւ ինձ բազմամեղիս:

Անե՛ղ բնություն, մեղա՜ Քեզ իմ մտքով, հոգով և մարմնով, հանուն Քո սուրբ անվան մի՛ հիշիր իմ նախկին մեղքերը. և ողորմի՛ր Քո արարածներին և ինձ՝ բազմամեղիս:

Խոստովանության ձևի մասին այս գրեթե հպանցիկ ակնարկից հետո  վերադառնանք մեղքերի ցուցակին և մեկ առ մեկ կարճ բացատրություններ տանք դրանց: Մտքով գործված չար խորհուրդները, ըստ «Զղջում»-ի մեջ տրված ցանկի, գլխավորվում են՝

Նենգութեամբ - նշանակում է ծածկաբար չարիք խորհել մեկ ուրիշի մասին: Նենգությունն ինքնին տկարություն է ենթադրում, որովհետև նենգամիտն իր խորհած չարիքը բացեիբաց չի կարող անել, ուստի դիմում է գաղտնի և ծածուկ միջոցների և ձևերի:

Մտքով գործված մեղքերի ցանկը շարունակվում է՝

Ատելութեամբ - ծանոթ ավերիչ մտքի ժխտական մի վիճակ, խաթարված կամ ավերված սերն է դա: Կերակուրն ինքին օգտակար և կյանք տվող նյութ է, բայց երբ փչանում է, դառնում է վնասակար և հաճախ՝ մահացու: Ատելությունը թունավորված սերն է, որն իր հերթին թունավորում է այլոց:

Խեթիւ, մախանօք, յաչաղանօք. իրար հոմանիշ և գրեթե նույնիմաստ մտքի մեղքեր են սրանք: Խեթը չարությամբ լցված մտքի աչքերի կամ դեպքի արտահայտությունն է. խոժոռ դեմքն ու ծուռ նայվածքն է: Իսկ մախանքը միևնույն չար մտքի արտահայտությունն է այս անգամ մարդու շնչի և շեշտադրման մեջ: Մտքի այն անհանգիստ վիճակն է, որով չարության և վրեժխնդրության զոհ դարձած անձը շարունակ մխում է, և կարծես իր ատելության առարկա անձին ուզում է խեղդել իր մեջ կուտակված չարության ծխով: Յաչաղանքը չար նախանձն է, որ դարձյալ աչքերում է հայտնվում. չար աչքն է, որին նախապաշարմունքներ ունեցող մարդիկ հավատում են, թե այն վնասում է նրանց, որոնց վրա ընկնում է չարություն հասցնելու մտքով և կրքով:

26.3.15

ՄԵՂՔԵՐԻ ԽՈՍՏՈՎԱՆՈՒԹՅԱՆ ՏԵՍԱԿՆԵՐԸ - Մեկնություն ՀԱՎԱՏՈՎ ԽՈՍՏՈՎԱՆԻՄ աղոթքի

Անեղ բնութիւն, մեղայ քեզ մտօք իմովք, հոգւով եւ մարմնով իմովմի՛  յիշեր զմեղս իմ զառաջինս վասն անուանդ քում սրբոյ. եւ ողորմեա քո արարածոց եւ ինձ բազմամեղիս:

Անե՛ղ բնություն, մեղա՜ Քեզ իմ մտքով, հոգով և մարմնով, հանուն Քո սուրբ անվան մի՛ հիշիր իմ նախկին մեղքերը. և ողորմի՛ր Քո արարածներին և ինձ՝ բազմամեղիս:

Հավատով Խոստովանում աղոթքի 6-րդ տնով սկսվում է նրա երկրորդ մասը, որը բաղկացած է երեք տներից: Այս երեք տներն իրենց մեջ պարունակում են գլխավորապես մեղքերի խոստովանություն, զղջում և խնդրանք՝ աստվածային ներողամտության:
Իբրև մեծ աղոթարար՝ Շնորհալի Հայրապետը գիտի աղոթքի կատարյալ շարահյուսությունը, այսինքն՝ նախ ճանաչել Աստծուն և հավատալ Նրան, պաշտել և երկրպագել Նրան, խոստովանել Աստծո մեծությունը և Նրա նախախնամությունը մարդկանց փրկության համար: Այս ամենից հետո մի պահ իջեցնել հայացքն սեփական անձի վրա, տեսնել սեփական փոքրությունը, թերությունները և Աստծո բարության դիմաց սեփական անձի ապերախտությունները, այլ կերպ ասած՝ խոստովանել մեղքերը և դրանց համար դարման խնդրել Աստծո ամենակարողությունից: Կատարյալ աղոթքի այս հաջորդականության առաջին մասը, այսինքն՝ Աստծո և Նրա մեծության հավատքով խոստովանումը և երկրպագումը տեսնում ենք այս մեծ աղոթաշարքի առաջին հինգ տներում: Վերջին մասը, այսինքն՝ Աստծուց զանազան շնորհներ խնդրելը, կտեսնենք նրա երկրորդ մասում, իսկ միջին մասը, այսինքն՝ մեղքերի խոստովանությունը, կտեսնենք առաջիկա երեք տներում:

8.10.14

ՔՐԻՍՏՈՍԻ ՏՆՕՐԻՆՈՒԹՅՈՒՆԸ - Մեկնություն ՀԱՎԱՏՈՎ ԽՈՍՏՈՎԱՆԻՄ աղոթքի

Որդի Աստուծոյ, Աստուած ճշմարիտ, որ խոնարհեցար ի հայրական ծոցոյ, եւ առեր մարմին ի սրբոյ Կուսէն Մարիամայ վասն մերոյ փրկութեան, խաչեցար, թաղեցար եւ յարեար ի մեռելոց, եւ համբարձար փառօք առ Հայր. մեղայ յերկինս եւ առաջի Քո, յիշեա զիղ որպես զաւազակն յորժամ գաս արքայութեամբ Քով. եւ ողորմեա Քո արարածոց եւ ինձ բազմամեղիս:

Որդի՛ Աստծո, Աստվա՛ծ ճշմարիտ, որ խոնարհվեցիր հայրական ծոցից և մարմին առար սուրբ Կույս Մարիամից մեր փրկութեան համար, խաչվեցիր, թաղվեցիր և հարություն առար մեռելներից ու փառքով համբարձվեցիր առ Հայրը, մեղա՜յ երկնքի և Քո առաջ, հիշի՛ր ինձ, ինչպես ավազակին, երբ գաս Քո արքայությամբ. և ողորմի՛ր Քո արարածներին և ինձ՝ բազմամեղիս:

Խաչվեցիր - Մարդկանց փրկությունը Հիսուս հնարավոր դարձրեց ոչ միայն Իր ուսմունքով ճշմարտության ճանապարհը ցույց տալով, այլ նաև, և մասնավորապես, մի շարք խորհրդավոր գործերով, որոնք, ինչպես արդեն վերևում նշեցինք, կոչում ենք տնօրինություններ։ Իսկ խորհրդավոր ասելով՝ հասկանում ենք տեսանելի և զգալի մի արարք, որի արգասիքը կամ բարոյական արդյունքը թեև իրական, բայց մեզ համար անտեսանելի և հաճախ էլ անըմբռնելի է։ Այս արարքներից առաջինը, ինչպես արդեն վերևում ասվեց, նույնինքը Բան Աստծո մարդանալն է, ապա չարչարանքները, որոնք սկսվում են Գեթսեմանիի տագնապով և ավարտվում են Գողգոթայի խաչելությամբ, որը չարչարանքների ընդհանուր տնօրինության մեջ գերագույն փրկարար արարքն է։

Թաղվեցիր - Քրիստոսի չարչարանքները հանգեցրին Նրա մահվանն ու թաղմանը։ Քրիստոս, երբ մարմին առավ մարդկանց փրկության համար, այդ կերպով նաև  հանձն առավ կրել մարկային մեղքի բոլոր հետևանքները. մեղքի գլխավոր հետևանքը մահն է՝ «մեղքի վարձը մահն է» (Հռոմ. 6:23)։ Հիսուս մահացավ, որպեսզի հարությամբ նախ խորտակի մահվան զորությունը։ Քրիստոսի մահը ճշմարիտ զոհը եղավ մարդկանց մեղքերի քավության և Աստծո հետ հաշտեցման համար։ Երբ մարդն անկեղծորեն կարողանա անդրադառնալ, թե ինչ պայմաններում եղավ Քրիստոսի մահը և թե ինչ շարժառիթներով Հիսուս Ինքն Իրեն ենթարկեց խաչի մահվան, խորապես պիտի տպավորվի դրանից։ Եթե մարդու խղճմտանքը իսպառ չի խավարել, ապա Քրիստոսի մահվանն անդրադառնալը իր մեջ կբերի ապաշխարելու տրամադրություն, եթե վերջինս շեղվել է ճշմարտության ճանապարհից, կամ կծնի ինքն իրեն առավել վերափոխելու ցանկություն՝ հավատարմորեն և հարատև հետևելով ավետարանական պատվերներին։ Քրիստոս չարչարվեց և մահացավ մե´զ համար, որովհետև Նա արժանի չէր այդ պատիժներին՝ լինելով կատարելապես արդար մեկը։ Այդ պատիժներին արժանի էր մեղավոր մարդը, ինչպես հաստատում է Պետրոս Առաքյալը. «Քրիստոս էլ ձեզ համար մեռավ և ձեզ օրինակ թողեց, որ իր հետքերով գնաք. նա, որ մեղք չգործեց, և նրա բերանում նենգությունը տեղ չգտավ. նա, որ նախատվելով՝ փոխարենը չնախատեց, չարչարվելով՝ չսպառնաց, այլ հանձնվեց արդարությամբ դատողին. նա, որ մեր մեղքերը իր մարմնով բարձրացրեց խաչափայտի վրա, որպէսզի մենք, զերծ լինելով մեղքերից, ապրենք արդարության համար. նա, որի վերքերով բժշկվեցիք դուք»  (Ա Պետր. 2:21-24): Իսկ մեկ այլ տեղ նույն Առաքյալն ասում է. «Մեկ անգամ մեռավ և ինքը Քրիստոս՝ Արդարը՝ անարդարների համար, որպեսզի մեզ մոտեցնի Աստծուն» (Ա Պետ. 3:18)։

9.9.14

ԱՍՏԾՈ ՄԻԱԾԻՆ ՈՐԴԻՆ - Մեկնություն ՀԱՎԱՏՈՎ ԽՈՍՏՈՎԱՆԻՄ աղոթքի

Որդի Աստուծոյ, Աստուած ճշմարիտ, որ խոնարհեցար ի հայրական ծոցոյ, եւ առեր մարմին ի սրբոյ Կուսէն Մարիամայ վասն մերոյ փրկութեան, խաչեցար, թաղեցար եւ յարեար ի մեռելոց, եւ համբարձար փառօք առ Հայր. 
մեղայ յերկինս եւ առաջի Քո, յիշեա զիղ որպես զաւազակն յորժամ գաս արքայութեամբ Քով. եւ ողորմեա Քո արարածոց եւ ինձ բազմամեղիս:

Որդի՛ Աստծո, Աստվա՛ծ ճշմարիտ, որ խոնարհվեցիր հայրական ծոցից և մարմին առար սուրբ Կույս Մարիամից մեր փրկութեան համար, խաչվեցիր, թաղվեցիր և հարություն առար մեռելներից ու փառքով համբարձվեցիր առ Հայրը, մեղա՜յ երկնքի և Քո առաջ, հիշի՛ր ինձ, ինչպես ավազակին, երբ գաս Քո արքայությամբ. և ողորմի՛ր Քո արարածներին և ինձ՝ բազմամեղիս:

«Հավատով Խոստովանիմ» աղոթքի չորրորդ տունն ուղղված է Որդի Աստծուն՝ Քրիստոսին։
  
Որդի՛ Աստծո, Աստվա՛ծ ճշմարիտ - Այն մասին, որ Որդին իսկապես ճշմարիտ Աստված է, մեր Եկեղեցու հավատո հանգանակում տարակուսանքի որևէ նշույլ անգամ չի թողնված. «Հաւատամք… ի մի Տէր՝ Յիսուս Քրիստոս, յՈրդին Աստուծոյ, ծնեալն յԱստուծոյ Հօրէ՝ միածին, այսինքն յէութենէ Հօր: Աստուած յԱստուծոյ, լոյս ի լուսոյ, Աստուած ճշմարիտ՝ յԱստուծոյ ճշմարտէ» [թրգմն. «Հավատում ենք մեկ Տիրոջ՝ Հիսուս Քրիստոսին, Աստծո Որդուն, ծնված Հայր Աստծուց Միածին, այսինքն՝ Հոր էությունից։ Աստված՝ Աստծուց, լույս՝ լույսից, ճշմարիտ Աստված՝ ճշմարիտ Աստծուց»
Բնականաբար, Քրիստոսի Աստվածությունն ուրացողներ եղել են դեռ ամենասկզբում, ինչպես որ եղել են Աստծո գոյությունն ուրացող մարդիկ. «Անզգամն իր սրտում ասաց, թե Աստված չկա»։ Իսկ Հիսուսի ժամանակակիցներից ոմանք և նրանց հետևորդները բոլոր դարերում գայթակղված ասում էին. «Դու մարդ ես և քո անձն Աստված ես համարում»։ Ավետարանները չափազանց հստակ են Քրիստոսի Աստվածությունը հաստատելու մեջ. «Սկզբից էր Բանը, և Բանն Աստծո մոտ էր, և Բանն Աստված էր»։ Հիսուս իր մասին ասում է. «Ամեն իշխանություն երկնքում և երկրի վրա ինձ տրվեց», «Ես և Հայրը մի ենք»։ Քրիստոնեական եկեղեցին հիմնված է Քրիստոսի աստվածության հավատքի վրա. նա, ով չի հավատում Քրիստոսին իբրև «Որդի Աստծո՝ Աստված ճշմարիտ», ամեն բան կարող է լինել՝ բացի քրիստոնյայից։