ՀՈԳԵՒՈՐ ՀԱՐՍ Եւ ՓԵՍԱ - Շավիղ 18

Հարց. Եղբա՛յր, ինչի՞ համար է Հակոբոս առաքյալը աշխարհասեր մարդկանց շնացող անվանում:

Պատասխան. Ես նախ քեզ մի բան հարցնեմ. առհասարակ ո՞ւմ են շնացող անվանում:

Հարց. Ով իր ամուսնուն դավաճանում և մեկ ուրիշին է սիրում, նրան են շնացող անվանում:

Պատասխան. Լավ պատասխանեցիր. արդ մենք ևս պարտավոր ենք բովանդակ սրտով սիրել Աստծուն, բայց եթե դավաճանելով Աստծուն այդ սերն ուղղենք աշխարհի փուչ, վաղանցիկ բաների վրա, մենք ևս շնացող կլինենք: Մինչդեռ ինչպես պատվիրում է Պողոս առաքյալը, մարդը պարտավոր է սիրել իր կնոջը. «Ո՜վ մարդիկ, սիրեցեք ձեր կանանց» (Եփես. Ե 25): Եթե այդ պարտականության դեմ մեղանչելով շնացող ենք անվանվում, ապա որքան ավելի մեծ շնություն է Աստծու հանդեպ դավաճան ու պարտազանց լինելը:

Հարց. Աստծու հանդեպ սերը տղամարդու և կնոջ սիրո՞ւն ես նմանեցնում:

Պատասխան. Այո՛, ինչպես Եսային է գրում. «Ինչպես որ, օրինակ, փեսան է ուրախանում հարսի համար, այնպես էլ Տերն է ուրախ լինելու քեզ համար» (Եսայի ԿԲ 5): Հովհաննես Մկրտիչը Քրիստոսի մասին իր աշակերտներին ասում է. «Ով հարս ունի, Նա է փեսան» (Հովհաննես Գ 29): Եվ Պողոս առաքյալը գրում է. «Ձեզ նշանեցի մի մարդու՝ որպես մի անբիծ կույս, Քրիստոսին ներկայացնելու համար: Բայց երկյուղ եմ կրում, թե միգուցե, ինչպես օձն իր խորամանկությամբ խաբեց Եվային, ձեր միտքը ապականվի ու շեղվի Քրիստոսի հանդեպ ձեր ունեցած պարզամտությունից» (Բ Կորնթ. ԺԱ 2-3):

ՍԵՐ ԱՇԽԱՐՀԻ ՀԱՆԴԵՊ - Շավիղ 17

Հարց. Ինչի՞ համար է զրկելը մարդասպանություն համարվում:

Պատասխան. Եթե մարդ սպանես, մի անգամից կազատվի այս աշխարհից, բայց եթե մեկին անվանարկես, որ պատվազուրկ լինելով չկարողանա առևտուր անել, կամ նրա ապրանքը անիրավությամբ ձեռքից խլես, այնպես որ նա ծայրահեղ աղքատության մեջ հայտնվի, ապա այդ մարդը քանի անգամ կորցրած ապրանքը և պատիվը մտաբերի, այնքան անգամ կմեռնի սրտի կսկիծից: Այս պատճառով դա սպանություն է համարվում:

Հարց. Ինչպես արդեն ասացինք, մարդկանցից և ոչ մեկը նման փոքր գողություններից զերծ չէ, նմանապես չկա մեկը, որ զերծ լինի այս տեսակ մարդասպանությունից: Իսկ իմ աշխարհասիրության մասին ի՞նչ կասես:

Պատասխան. Ես ի՞նչ կարող եմ ասել, գուցե իմ ասածին չհավատաս էլ: Գնա Հակոբոս և Հովհաննես առաքյալների մոտ, նրանք այդ մասին մանրամասն գրել են, նրանցից սովորիր:

Հարց. Ես նրանց որտե՞ղ գտնեմ ու հարցնեմ, քո ասածիդ էլ կհավատամ. չտեսա՞ր՝ մինչև հիմա ինչ որ ասացիր, հավատացի առանց հակաճառելու, սրան էլ կհավատամ, միայն թե դու բացատրի՛ր:

ԻՆՉՊԵ՞Ս ՍԻՐԵԼ ՄԵՐՁԱՎՈՐԻՆ - Շավիղ 16

Հարց. Հասկացա, որ տասը պատվիրաններից հինգը կատարվում է Աստծուն սիրելով, իսկ մնացած հինգը ինչո՞վ է կատարվում:

Պատասխան. Մնացած հինգ պատվերն էլ կատարվում է ընկերոջը սիրելով.

ա) եթե ընկերոջդ սիրես քո անձի պես, նրա կնոջը չես ցանկանա,
բ) նրա ապրանքը չես գողանա,
գ) նրան չես սպանի,
դ) նրա մասին սուտ վկայություն չես տա,
ե) նրա ունեցվածքին աչք չես տնկի:

Հարց. Մի մարդ կարո՞ղ է այդ տասը պատվերները ամբողջը կատարել. ինձ թվում է, որքան էլ որ ջանա, մեկ-երկու պատվեր պակաս կմնա. դա վնա՞ս է:

Պատասխան. Այդ բանը ոչ թե ինձ, այլ Հակոբոս առաքյալին հարցրու, և նա քեզ կպատասխանի. «Նա, ով պահում է ամբողջ օրենքը և միայն մեկ բանով սայթաքում, պարտապան կլինի ամբողջ օրենքին» (Հակոբոս Բ 10):

ԿՌԱՊԱՇՏՈՒԹՅՈՒՆԸ ՄԵՐ ՀՈԳՈՒՄ - Շավիղ 15

Հարց. Ինչո՞ւ Քրիստոս տասը պատվիրաններից այս երկուսը մեծ համարեց, այսինքն՝ Աստծուն և ընկերոջը սիրելը:

Պատասխան. Եթե այս երկուսը հաստատ պահես, տասը պատվիրաններն էլ կատարած կլինես:

Հարց. Ինչպե՞ս երկու պատվիրան պահելով՝ տասը պատվիրան կատարած կլինեմ:

Պատասխան. Եթե Աստծուն ամբողջ սրտով սիրես, Նրա անունն առանց առիթի չես տա և սուտ բանի համար Աստծուն վկա չես բերի: Երկրորդ՝ կուռք չես պատրաստի, երրորդ՝ շաբաթ, այսինքն՝ կիրակին սուրբ կպահես: Մարմնավոր գործերից հրաժարվելով՝ հոգևոր գործով կզբաղվես: Չորրորդ՝ հորդ ու մորդ կհարգես: Տեսնո՞ւմ ես, որ այսպիսով հինգ պատվեր կատարեցիր:

Հարց. Փա՛ռք Աստծու, ես կռապաշտ չեմ, որ կուռք պատրաստեմ:

Պատասխան. Շատ ես պարծենում, թե կռապաշտ չես, բայց Պողոս առաքյալի խոսքերով, եթե ագահություն ունենաս, դա արդեն կռապաշտություն է. «Այս բանն իմացեք, թե ամեն պոռնիկ կամ պիղծ կամ ագահ մարդ, որ կռապաշտ է, Աստծու և Քրիստոսի թագավորության մեջ ժառանգություն չունի» (Եփես. Ե 5):

ԱՄԵՆԱՄԵԾ ՊԱՏՎԻՐԱՆԸ - Շավիղ 14

Հարց. Հասկացա, որ Աստծու պատվիրանները տասն են, բայց սրանց մեջ մեծ և փոքր կա՞, թե՞ բոլորն էլ հավասար են:

Պատասխան. Թեպետ բոլորն էլ մեծ են, որովհետև Աստծու պատվիրաններն են, բայց սրանց մեջ երկու մեծ պատվիրան կա, որ առաջնային է համարում Քրիստոս:

Հարց. Ո՞ր պատվիրանն է մեծ:

Պատասխան. Նախ՝ «Դու պիտի սիրես քո Տեր Աստծուն քո ամբողջ սրտով, քո ամբողջ հոգով, քո ամբողջ մտքով և քո ամբողջ զորությամբ»: Սա է առաջին պատվիրանը: Եվ երկրորդը նման է սրան. «Դու պիտի սիրես քո ընկերոջը քո անձի պես», չկա ուրիշ պատվիրան ավելի մեծ, քան սրանք» (Մարկոս ԺԲ 30-31):

Հարց. Ես ճիշտ եմ ասում, այդ երկու պատվիրաններից առաջինը հաստատ պահել եմ, որովհետև ես իմ Աստծուն սիրում եմ ամբողջ սրտով և ամբողջ մտքով: Բայց երկրորդ պատվիրանը, այսինքն՝ իմ ընկերոջը իմ անձի պես չեմ սիրում, դա մեծ վնաս ունի՞:

ՄԱՏԱՂԻ եւ ԶՈՀԱԲԵՐՈՒԹՅԱՆ ՏԱՐԲԵՐՈՒԹՅՈՒՆԸ - Շավիղ 13

Հարց. Հասկացանք, որ հին օրենքի պատարագի փոխարեն մեր անձը պիտի զոհաբերենք: Ապա քահանաներն ինչո՞ւ են պատարագ կատարում:

Պատասխան. Մեր քահանաների կատարածը Հին Ուխտ չէ, այլ Նոր Ուխտ: 6-րդ Շավիղում այս մասին պատմեցինք: «Օրեր կգան, որ Իսրայելի տան հետ Նոր Ուխտ պետք է կատարեմ»,- ասում է Աստված, ահա այն Նոր Ուխտը մեր պատարագն է Քրիստոսի արյունով, որ Ինքը պատվիրեց. «Սա կատարեք Ինձ հիշելու համար»: Դրա համար քրիստոնեական Եկեղեցին պատարագ է մատուցում:

Հարց. Ինչո՞ւ ենք ապա մատաղ անում:

Պատասխան. Դա հին օրենքի զոհը չէ, այլ լոկ աղքատների կերակուր է ի հիշատակ ննջեցյալների, որ հրամայեց Ս. Գրիգոր Լուսավորիչը:

Հարց. Դա գրված կա՞ր:

Պատասխան. Ահա Քրիստոսն է հրամայում. «Երբ ճաշ կամ ընթրիք ես տալիս, մի՛ կանչիր ո՛չ քո բարեկամներին, ո՛չ քո եղբայրներին, ո՛չ քո ազգականներին և ո՛չ էլ քո հարուստ հարևաններին, որպեսզի նրանք էլ փոխարենը քեզ չհրավիրեն, և քեզ հատուցում լինի» (Ղուկաս ԺԴ 12):

Հարց. Ապա ո՞ւմ պետք է կանչենք:

Պատասխան. Ահա ասվում է, թե ում կանչես. «Կանչի՛ր աղքատներին, խեղանդամներին, կաղերին ու կույրերին և երանելի կլինես, որովհետև փոխարենը քեզ հատուցելու ոչինչ չունեն: Եվ դրա փոխարեն քեզ կհատուցվի արդարների հարության օրը» (Ղուկաս ԺԴ 13-14):

ԱՍՏԾՈ ՊԱՏՎԻՐԱՆՆԵՐԸ - Շավիղ 12

Հարց. Քանի՞սն են Աստծու օրենքներն ու պատվիրանները:

Պատասխան. Տասն են, որոնք Սինա լեռան վրա Մովսես մարգարեին տրվեցին քարեղեն տախտակներին գրված:

Հարց. Որո՞նք են այդ պատվիրանները:

Պատասխան.
ա. Ես եմ քո Տեր Աստվածը, Ինձնից բացի ուրիշ Աստված չունենա՛ս:
բ. Կուռք չպատրաստե՛ս և չպաշտե՛ս:
գ. Իմ անունը զուր տեղը չհիշե՛ս և սուտ վկայություն չբերե՛ս:
դ. Շաբաթ օրը սուրբ պահի՛ր:
ե. Հորդ և մորդ հարգի՛ր:
զ. Շնություն մի՛ արա:
է. Մի՛ գողացիր:
ը. Մարդ մի՛ սպանիր:
թ. Սուտ մի՛ խոսիր:
ժ. Քո ընկերոջ ունեցածի վրա աչք մի՛ ունեցիր: Ո՛չ տանը, ո՛չ արտին, ո՛չ այգուն, ո՛չ ապրանքին, ո՛չ եզին, ո՛չ էշին, ո՛չ տղային, ո՛չ աղջկան, ո՛չ կնոջը, ո՛չ ծառային, ո՛չ աղախնին: Այս ամենը, ինչը որ քո մերձավորինն է, մի՛ ցանկացիր (հմմտ. Ելից Ի 1):

ՔՐԻՍՏՈՆԵԱԿԱՆ ԵՂԲԱՅՐԱՍԻՐՈՒԹՅՈՒՆ - Շավիղ 11

Հարց. Հասկացա, որ քրիստոնեության նշանը երեսը խաչակնքելն է: Եթե միայն այդ է, ուրեմն շատ դյուրին է քրիստոնեությունը: Թեպետ դու սկզբից մեզ վախեցրիր քրիստոնեությունը դժվարին մի բան ներկայացնելով: Երես խաչակնքելուց հեշտ բան չկա: Մեկ օրում հազար անգամ կարող եմ խաչակնքել:

Պատասխան. Քրիստոնեությունը մի մեծ և կարևոր նշան ևս ունի: Եթե այն քո մեջ չլինի, որքան էլ խաչակնքես, ճշմարիտ քրիստոնյա չես լինի:

Հարց. Այդ նշանը ո՞րն է, բացատրիր ինձ:

Պատասխան. Քրիստոնեության մեծ և անհրաժեշտ նշանը եղբայրասիրությունն է, այսինքն՝ ընկերոջդ պետք է այնպես սիրես, ինչպես ինքդ՝ քեզ: Աստված Մովսեսին ասաց. «Պետք է սիրես քո ընկերոջը, ինչպես ինքդ՝ քեզ» (Ղևտ ԺԹ 18): Նաև Քրիստոս իր աշակերտներին ասաց. «Եթե դուք միմյանց սիրեք, դրանով բոլորը պիտի իմանան, որ դուք Իմ աշակերտներն եք» (Հովհաննես ԺԳ 35):

Հարց. Իմ սիրելի ընկերն ո՞վ է:

Պատասխան. Յուրաքանչյուր մարդ քո ընկերն է: Պետք է սիրես, որովհետև քեզ նման մարդ է:

ԽԱՉԻ ԵՒ ԽԱՉԱԿՆՔԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ - Շավիղ 10

Հարց. Եղբա՛յր, ինչքան դժվար բաներ կան, մեզ ես առաջարկում: Տարբեր օրինակներով ցույց ես տալիս քրիստոնեության բարդ ու դժվարին լինելը: Բայց իմ հոգին շատ է փափագում դրան: Քրիստոսի ծառայության լուծը որքան էլ որ ծանր լինի, հոժարությամբ պատրաստ եմ վերցնելու և հանձնառու եմ նրա պատվերներն անթերի կատարելու: Դու միայն քրիստոնեության նշանը բացատրիր, աղաչում եմ քեզ:

Պատասխան. Ես հիմա քրիստոնեության նշանը քեզ չէի բացատրի, քանի դեռ չէիր ըմբռնել բոլոր զգուշացնող խրատները, բայց հոժարությանդ և սրտիդ բաղձանքին նայելով՝ ավելորդ համարեցի այդ բոլորը միանգամից ասել: Դրանք վերջում էլ կկարողանաս հասկանալ: Հիմա քեզ բացատրեմ քրիստոնեության արտաքին նշանը: Դա Քրիստոսի սուրբ և պատվական Խաչն է, ինչպես որ ամեն անգամ խաչակնքում ենք և Խաչին պատիվ և պաշտոն մատուցում:

Հարց. Ինչո՞ւ են քրիստոնյաները այդքան պատվում Քրիստոսի Խաչը:

ԻՆՉՊԵ՞Ս ԼԻՆԵԼ ԻՐԱԿԱՆ ՔՐԻՍՏՈՆՅԱ - Շավիղ 9

Հարց. Մի՛ վախեցիր, եղբա՛յր, քո աշխատանքը իզուր չանցավ: Ես լավ հասկացա քրիստոնյա անունը, Քրիստոսին հավատացի և Նրա անունով մկրտվեցի, բայց լավ չգիտեմ քրիստոնեության խորհուրդը: Ուստի աղաչում եմ, հասկացրո՛ւ ինձ, որ նույն ճանապարհին հետևելով երբ մահանամ, Քրիստոսի մոտ կգնա՞մ, ինչպես որ Ինքն է խոստացել:

Պատասխան. Մի՛ շտապիր Նրա մոտ գնալու, դեռ շատ ժամանակ կա, դեռ որքա՜ն բարձր լեռներ և քարաժայռ ճանապարհներ կան անցնելու և որքա՜ն նեղ դռներ կան մտնելու, որ Նրա մոտ գնաս: Բավական չէ միայն քրիստոնյա անուն ստանալը:

Հարց. Ինչո՞ւ ես նորից ինձ վախեցնում՝ քրիստոնեությունը դժվարին կրոն համարելով: Չե՞ս տեսնում, որ աշխարհում այնքան քրիստոնյաներ կան: Եթե քրիստոնեությունը դժվարին լիներ, այդքան մարդիկ քրիստոնյա կլինեի՞ն: Բազմաթիվ մարդկանց քրիստոնյա լինելուց հետո ես ինչո՞ւ պետք է չկարողանամ այդպիսին լինել:

Պատասխան. Իրավացի ես, եղբա՛յր, անունով քրիստոնյաներ շատ կան, բայց լոկ անունով քրիստոնեությունը նշանակություն չունի, այլ գործով պետք է լինել: Ինչպես, օրինակ, ամեն արհեստավոր իր ձեռքի գործերով է ճանաչվում, նույնպես էլ քրիստոնյան իր բարեգործություններով պետք է ճանաչվի:

Հարց. Ինչպիսի՞ գործ է պետք:

ԽԱՉԵԼՈՒԹՅՈՒՆԻՑ ՄԻՆՉԵՒ ՀՈԳԵԳԱԼՈՒՍՏ - Շավիղ 8

Հարց. Լա՛վ, հասկացա, որ Հիսուսը եղբայր չունի: Բայց այդ միջոցին ո՞ւր գնացին Հիսուսի աշակերտները:

Պատասխան. Բոլորն էլ թողեցին և փախան:

Հարց. Իսկ ի՞նչ եղավ չարագործ Հուդան:

Պատասխան. Հուդան իր չարությունը կատարելուց հետո, երբ իմացավ, որ Հիսուսի խաչելու հրամանագիրը գրվել է, այդժամ շատ զղջաց և ստացված արծաթը տարավ քահանայապետներին տվեց և ասաց. «Ես մեղավոր եմ, Նրան իզուր տեղը մատնեցի»: Նրանք արծաթը ետ չվերցրեցին, ուստի արծաթը տաճարի մեջ գցեց, հուսահատությունից գնաց ու կախվեց (Մատթեոս ԻԷ 5):

Հարց. Ի՞նչ արեցին արծաթը հրեաները:

Պատասխան. Արյան գին լինելու պատճառով գանձանակի մեջ չընդունեցին և դրանով գնեցին բրուտի ագարակը՝ որպես գերեզման օտարների համար:

Հարց. Նախապես գրված կա՞ր այդ մասին:

Պատասխան. Այո՛, Երեմիա մարգարեն է գրում. «Արյան գինը երեսուն արծաթ առան և բրուտի այգու համար տվեցին, ինչպես որ Տերը հրամայեց ինձ» (հմմտ. Երեմիա ԼԲ 9):

ՀԻՍՈՒՍԻ ՉՈՐՍ ԵՂԲԱՅՐՆԵՐԸ - Շավիղ 7

Հարց. Եղբա՛յր, մի կասկած ունեմ: Ավետարանից գիտենք, որ հրեաները Հիսուսի համար ասում էին. «Սա հյուսնի և Մարիամի զավակը չէ՞, Հակոբոսի, Հովսեի, Հուդայի և Սիմոնի եղբայրը չէ՞» (Մարկոս Զ 3): Սա ինձ բացատրի՛ր, որ ասելիքս ասեմ:

Պատասխան. Ասում էին. «Սա հյուսնի և Մարիամի զավակը չէ՞, Հակոբոսի, Հովսեի, Հուդայի և Սիմոնի եղբայրը չէ՞»:

Հարց. Ուրեմն Հիսուս չորս եղբայր է ունեցել: Ապա ինչո՞ւ ասացիր, թե Հիսուս Իր մորը Զեբեդիոսի տղային՝ Հովհաննեսին հանձնեց: Չորս զավակ ունեցող մայրը ուրիշի զավակին կհանձնվի՞:

Պատասխան. Ինչ կասկածամիտ մարդ ես: Սկզբում քեզ ասացինք, որ Հիսուս եղբայր չունի: Դու դեռ չես հավատում և կասկածում ես:

Հարց. Հովսեփը Մարիամի ի՞նչն էր:

ՔԱՐՈԶՉՈՒԹՅՈՒՆԻՑ ՄԻՆՉԵՒ ԽԱՉ - Շավիղ 6

Հարց. Հիսուս ի՞նչ սովորեցրեց աշակերտներին:

Պատասխան. Տերունական աղոթքը:

Հարց. Եթե գիտես Տերունական աղոթքը, ասա՛, որ լսեմ:

Պատասխան. «Հայր մեր, որ երկնքում ես. թող սո՛ւրբ լինի անունը Քո: Քո թագավորությունը թող գա: Քո կա՛մքը թող լինի երկրի վրա, ինչպես որ երկնքում է: Մեր հանապազօրյա հացը տո՛ւր մեզ այսօր և ների՛ր մեզ մեր հանցանքները, ինչպես որ մենք ենք ներում նրանց, որ հանցանք ենք գործում մեր դեմ. և մի՛ տար մեզ փորձության, այլ փրկիր մեզ չարից: Որովհետև Քո՛նն է թագավորությունը և զորությունը և փառքը հավիտյանս. ամեն» (Մատթեոս Զ 9-14):

Հարց. Այդ աղոթքը շատ է ցանկանում իմ հոգին, եթե կարող ես, ինձ էլ սովորեցրո՛ւ:

Պատասխան. Կսովորեցնեմ. բայց հիմա ժամանակը չէ, երբ Քրիստոսին ճանաչես, այն ժամանակ է պետք քեզ այդ աղոթքը. հիմա այլ հարցեր տուր:

Հարց. Հետո ի՞նչ արեց Հիսուս:

Պատասխան. Մկրտվելուց հետո երեք տարի քարոզեց և շատ հրաշքներ գործեց:

Հարց. Հրեաները հավատացի՞ն Հիսուսի հրաշքներին:

Պատասխան. Հասարակ ժողովրդից հավատացող եղավ. բայց քահանայապետները չէին հավատում Հիսուսին: Հիսուս ինչքան հրաշք որ կատարում էր, իրենց նախանձը օրըստօրե ավելանում էր. «Սա հյուսնի տղան չէ՞» (Մարկոս Զ 3) ասելով՝ նախատում էին, մինչև անգամ մտադրվեցին Հիսուսին սպանել:

Հարց. Ապա Հիսուս ի՞նչ արեց:

Պատասխան. Երեք տարի հետո՝ Ծաղկազարդի կիրակիին, Բեթանիայից դուրս եկավ և ավանակ հեծնելով՝ Երուսաղեմ եկավ:

ՀԻՍՈՒՍԻ ՔԱՐՈԶՉՈՒԹՅԱՆ ՍԿԻԶԲԸ - Շավիղ 5

Հարց. Այդ միջոցին ի՞նչ եղավ Հիսուս:

Պատասխան. Հիսուսն Ինքն էլ մկրտվեց սուրբ Կարապետի կողմից, ինչպես որ գրում է Մատթեոս ավետարանիչը. «Եվ երբ Հիսուս մկրտվեց, իսկույն ջրից դուրս ելավ» (Մատթեոս Գ 16):

Հարց. Ինչո՞ւ է Հիսուսի համար ասում, թե ջրից շուտ դուրս եկավ:

Պատասխան. Հիսուս մեղք չուներ, որ խոստովանելով ջրի մեջ երկար մնար, դրա համար էլ շուտ դուրս եկավ:

Հարց. Հիսուսի մկրտվելուց հետո հրաշք երևա՞ց:

Պատասխան. Այո՛, երբ Հիսուս ջրից դուրս ելավ, երկինքը բացվեց ու Սուրբ Հոգին աղավնու պես իջավ Նրա վրա, և Հայր Աստված ամպի միջից կանչեց. «Դա է իմ սիրելի Որդին, որն ունի Իմ ամբողջ բարեհաճությունը» (Մատթեոս Գ 17):

Հարց. Ո՞ւր գնաց Հիսուս մկրտվելուց հետո:

Պատասխան. Գնաց անապատ՝ սատանայից փորձվելու: Քառասուն ցերեկ ու քառասուն գիշեր ծոմ պահելուց հետո, երբ քաղցեց, սատանան մոտեցավ Նրան փորձելու համար. որովհետև Հիսուսին էլ Ադամի պես կարծելով ասաց՝ «Սրան էլ կարող եմ խաբել», բայց ինքը պարտվեց ու ամոթահար գնաց (Մատթեոս Դ 1):

ՀԻՍՈՒՍԻ ՀՐԵՇՏԱԿԸ - Շավիղ 4

Հարց. Հիսուս երեսուն տարեկանից հետո ի՞նչ արեց:

Պատասխան. Երբ Հիսուս երեսուն տարեկան եղավ, Իր հրեշտակը եկավ:

Հարց. Այդ հրեշտակ ասածդ ո՞վ է:

Պատասխան. Հովհաննես Մկրտիչն է, ում մենք սուրբ Կարապետ ենք ասում:

Հարց. Սուրբ Կարապետը որտե՞ղ էր և որտեղի՞ց եկավ:

Պատասխան. Անապատներում էր, ինչպես Ղուկաս ավետարանիչն է գրում. «Եվ մանուկը աճում ու զորանում էր հոգով ու մնում էր ամայի տեղերում, մինչև Իսրայելում Նրա երևալու օրը» (Ղուկաս Ա 80):

Հարց. Ինչի՞ համար սուրբ Կարապետը եկավ:

Պատասխան. Հիսուսի անցնելիք ճանապարհները հարթելու համար:

ՀԻՍՈՒՍ ԵԳԻՊՏՈՍՈՒՄ - Շավիղ 3

Հարց. Հետո Հիսուսին ո՞ւր տարան և ի՞նչ արեցին:

Պատասխան. Հրեշտակը երևաց Հովսեփին տեսիլքի մեջ և ասաց. «Վերցրո՛ւ տղային ու Նրա մորը, փախի՛ր Եգիպտոս ու այնտեղ մնա՛, մինչև որ ես քեզ կասեմ. որովհետև Հերովդեսը տղային է փնտրում սպանելու համար»: Հովսեփը գիշերը վեր կացավ և տղային ու Նրա մորը գաղտնի տարավ Եգիպտոս. այնտեղ որոշ ժամանակ մնաց, մինչև որ Հերովդեսը մահացավ (Մատթեոս Բ 15):

Հարց. Հիսուսի՝ Եգիպտոս գնալը կանխապես գրվա՞ծ էր:

Պատասխան. Այո՛, Եսայի մարգարեն գրում է. «Ահավասիկ Տերը, բազմած թեթևասահ ամպերի վրա, գալու է Եգիպտոս. եգիպտացիների կուռքերը Նրա ահից պիտի դողան» (Եսայի ԺԹ 1):

Հարց. «Թեթև ամպ» ո՞ւմ համար է ասում:

Պատասխան. Աստվածածնի համար է ասում որովհետև Աստվածածինը, Հիսուսին գրկելով տարավ Եգիպտոս:

Հարց. Ինչո՞ւ է Աստվածածնին «թեթև ամպի» նմանեցնում:

Պատասխան. Թեթև ամպն իր մեջ անձրև ու մեգ չունեցող ճերմակ ու փայլուն մի ամպ է, որ Աստվածածնի անարատ լինելն է նշանակում, ինչպես որ Շարականն էլ է ասում. «Թացություն չունեցող թեթև ամպ»:

Հարց. Հետո Եգիպտոսից եկա՞ն:

Պատասխան. Այո՛, Հերովդեսի մահից հետո Տիրոջ հրեշտակը դարձյալ Հովսեփին տեսիլքի մեջ երևաց ու ասաց. «Վե՛ր կաց, վերցրո՛ւ տղային ու Նրա մորը և Իսրայել երկիրը գնա՛, որովհետև մահացան տղային փնտրողները» (Մատթեոս Բ 20): Եվ Հովսեփը Հիսուսին և Աստվածածնին վերցրեց, եկավ Գալիլիայի երկիր ու բնակվեց Նազարեթ կոչված քաղաքում: Հիսուս օրըստօրե մեծանում էր և մինչև երեսուն տարեկան լինելը Իր Ով լինելը մարդկանց չէր հայտնում և ապրում էր իբրև հասարակ մարդ (Մատթեոս Բ 23):

ՔԱՌԱՍՆՕՐՅԱ ՀԻՍՈՒՍԻՆ ՏԱՆՈՒՄ ԵՆ ՏԱՃԱՐ - Շավիղ 2

Հարց. Հետո ի՞նչ եղավ Հիսուսի հետ:

Պատասխան. Երբ քառասունքը լրացավ, հայրը և մայրը Հիսուսին տաճար բերեցին:

Հարց. Եղբա՛յր, շփոթեցրիր միտքս. Հիսուսը հայր ունի՞:

Պատասխան. Թող չշփոթվի միտքդ, Հիսուս երկրի վրա մարմնավոր հայր չունի, Հիսուսի Հայրը երկնքում է:

Հարց. Ապա այդ ասածդ ո՞վ է, որ Հիսուսին տաճար բերեց:

Պատասխան. Հովսեփ անունով մի արդար մարդ կար, նրա հետ նշանվեց Կույս Մարիամը, որ իրեն պահապան լիներ և ոչ թե՝ ամուսին:

Հարց. Արդեն լավ հասկացանք. Կույս Մարիամի Սուրբ Հոգով հղիանալը. արդ նշանածը իր ինչի՞ն էր պետք:

Պատասխան. Երկու պատճառով շատ անհրաժեշտ էր Կույս Մարիամին իր կողքին մի պահապան տեր ունենալ. նախ՝ եթե Կույս Մարիամը իր կողքին տեր չունենար, ու ժողովուրդը նրա հղիության մասին իմանար, նրան պիղծ համարելով՝ իսկույն կքարկոծեր, որովհետև օրենքն այդպես էր հրամայում: Երկրորդ՝ եթե Սուրբ Հոգով հղիանալը հասկանային, Հիսուսին չէին խաչի, ու մարդկային բնությունը սատանայի գերությունից չէր ազատվի. դրա համար Աստված այնպես տնօրինեց, որ Հովսեփին Հիսուսի հայրը համարելով՝ Մարիամին չէին կասկածի: Բայց Հիսուսին չէին հավատում ու ասում էին. «Սա հյուսնի տղան չէ՞» (Մարկոս Զ 3):

Հարց. Որտեղի՞ց գիտես, որ այս բանը Աստված է տնօրինել:

Պատասխան. Ահա՛, Հովհաննես ավետարանիչը, Եսայի մարգարեից վերցնելով, գրում է. «Նրանց աչքերը կուրացրեց և նրանց սրտերը կարծրացրեց, որպեսզի աչքերով չտեսնեն ու սրտերով չիմանան և դարձի չգան, ու Ես նրանց չբժշկեմ» (Հովհաննես ԺԲ 40):

Հարց. Երբ Հիսուսին տաճար բերեցին, հրաշք երևա՞ց:

Պատասխան. Այո՛, երբ Հիսուս տաճար եկավ, Սրբություն Սրբոց ասված տեղը արևելյան կողմում մի դուռ ուներ, որ շատ տարիներ առաջ փակված էր. այդ դուռն ինքնիրեն բացվեց:

Հարց. Այդ դռան մասին կանխապես գրված կա՞ր:

Պատասխան. Եզեկիել մարգարեն գրում է. «Նա ինձ ետ դարձրեց սրբարանի արտաքին դռնով, որ նայում էր դեպի արևելք: Այն փակված էր: Տերն ինձ ասաց. «Այդ դուռը փակ է մնալու ու չի բացվելու, նրանով ոչ ոք չի անցնելու, որպեսզի Իսրայելի Տեր Աստվածը մտնի այդտեղով» (Եզեկիել ԽԴ 1-3):

Հարց. Այդ դռան բացվելու մասին մարդ իմացա՞վ:

Պատասխան. Ժողովուրդը գիտեր Եզեկիելի գրածը, նաև դրա փակ լինելը գիտեր: Երբ Իսրայելի Տերը գար, պիտի բացվեր, և երբ Հիսուսին տաճարի բակ մտցրին, այն դուռը մեծ ձայնով բացվեց. ժողովուրդն այդ ձայնը լսելուն պես բացականչեց. «Իսրայելի Տերը եկավ, առաջ գնանք», և վազեցին, եկան տաճար: Այս պատճառով քառասնօրյա Քրիստոսի՝ տաճար գալու տոնը մեր եկեղեցին անվանում է Տեառնընդառաջ:

Ո՞ւՄ ԵՍ ԴՈՒ ՀԱՎԱՏՈՒՄ - Շավիղ 1

Հարց. Սիրելի եղբա՛յր, դու ի՞նչ հավատքի ես պատկանում:

Պատասխան. Աստծու շնորհով քրիստոնյա եմ:

Հարց. Ինչպե՞ս ես դարձել քրիստոնյա:

Պատասխան. Սուրբ Երրորդության անունով մկրտվելով ու սուրբ Ավազանից ծնվելով:

Հարց. Սուրբ Երրորդությունն ի՞նչ է, կարո՞ղ ես ինձ բացատրել:

Պատասխան. Սուրբ Երրորդությունը մարդկորեն անհասկանալի, անճառելի է, ես չեմ կարող բացատրել, բայց այսքանը կարող եմ քեզ ասել, որ Երրորդության մեջ երեք անձ կա. Հայր Աստված, Որդի Աստված և Սուրբ Հոգի Աստված. երեք անձ, որ մեկ բնություն, մեկ զորություն և մեկ աստվածություն ունեն:

Հարց. Լավ չհասկացա. մի օրինակ ցույց տուր, որ խելքս հասնի:

Պատասխան. Ահա՛ քեզ օրինակ արևը. նախ՝ արևի գունդը, երկրորդ՝ լույսը և երրորդ՝ ջերմությունը. թեպետ երեք անուն կա, բայց երեքն էլ արև անունով ենք հիշում, այսինքն՝ արևի գունդը, արևի լույսը և արևի ջերմությունը, որոնք ամբողջը մեկ արև են և ո՛չ՝ երեք, որովհետև մեկը մյուսից բաժանված չեն: Նույնպես Երրորդության մեջ երեք անուն ենք հիշում՝ Հայր, Որդի, Հոգի, բայց երեքն էլ մեկ Աստծու անունով ենք հիշում, այսինքն՝ Հայր Աստված, Որդի Աստված և Սուրբ Հոգի Աստված: Սրանք երեքն էլ մեկ են և ոչ՝ երեք Աստված, որովհետև մեկը մյուսից բաժանված չեն, և երեքը մեկ բնություն, մեկ կարողություն ունեն:

Հարց. Հիմա փոքր-ինչ հասկացա. բայց առաջին հարցիս պատասխանը տվեցիր, թե քրիստոնյա ես, ես էլ ուզում եմ հասկանալ, թե ինչ է նշանակում քրիստոնյա:

Պատասխան. Քրիստոսին հավատացող և Քրիստոսին աշակերտող:

ՉԱՐ ԱՉՔ. ՀԱՎԱՏԱ՞Լ ԿԱՄ ՈՉ

Հոգևորականներիս տրվող հարցերի թոփ տասնյակում, վստահաբար, կարելի է պատվավոր տեղ հատկացնել «չար աչքի», «աչքով տալու» և դրանցից պաշտպանվելու միջոցների մասին հարցին։ Թե ինչպիսի ոչքրիստոնեական նախապատմություն ունի այս վախի տեսակը, մեկ անգամ անդրադարձել եմ՝ խոսելով տարատեսակ աչքի հուլունքների եւ դրանց անիմասատ եւ հաճախ վնասաբեր հետևանքների մասին։ Առավել նկատելին (եթե չասենք՝ աչք ծակողը 😁) այս հարցը առաջ քաշելիս, հարց տվողների հոգևոր վիճակն է. նրանք, որպես կանոն, բավական հեռու են քրիստոնեության ճիշտ ըմբռնումից և ապրելակերպից և առաջնորդվում են առավելաբար «տատական առասպելաբանություններով»։ 

Ուստի հստակեցնենք՝ չար աչք իր չարաբաստիկ հետևանքներով, քրիստոնեական գաղափարախոսության մեջ գոյություն չունի, սակայն գոյություն ունի ինքը՝ անձնավորված չարը, սատանան, որը կարող է վնասել մարդուն, եթե մարդը հոգևորապես լավ պաշտպանված չէ։ Հաճախ չարը կարող է օգտագործել չար աչքից մեր վախերը մեր իսկ դեմ՝ աննկատորեն ստիպելով մեզ պաշտպանիչ միջոցներ փնտրել ի դեմս աչքի հուլունքի, փշի ու պայտի։ Հապա ո՞ւր մնացին քրիստոնյաների համար սահմանված աղոթքը, օրհնությունը, խաչն ու սուրբ նշանները, հաղորդությունը Քրիստոսին և մեր թիկունքին մյուռոնաբույր օծումը Սուրբ Հոգով, որով, որպես Քրիստոսով հաղթանակած անձիք պիտի կարողանային «պաշտպանվել չարի մխացող նետերից»։

Սիրելիներ, եթե այս վերջին կարևոր նախադրյալները առկա են իրեն քրիստոնյա համարող մարդու կյանքում, ապա չարը ինքը և կամ չարացած մարդիկ, առհասարակ, որքան էլ փորձեն, չեն կարող կասկածը, վախը, անհուսությունը, թերահավատությունն ու սնահավատությունը սերմանել մեր մեջ։
Իսկ եթե դրանք արդեն իսկ մեր մեջ են, սթափվենք ու իրական հավատքի կյանք սկսնք ապրել, մոտենանք Քրիստոսի Լույսին, որպեսզի չարի խավարը վերանա մեր կյանքից։

Առաջին քայլը անենք աղոթքով. փնտրտուքներիս մեջ գտա մեր եկեղեցու մի քանի աղոթքներ, որոնք, որքան էլ որ զարմանալի է, ուղղված են ՉԱՐ ԱՉՔԻ և ՉԱՐ ԼԵԶՎԻ ԴԵՄ։  

ԲԱՐԵԽՈՍԱԿԱՆ ԱՂՈԹՔ - ՄԵԾ ՊԱՀՔ (օր 40)

Այսօրվա Աստվածաշնչյան ընթերցումները, որոնք կարող ենք կարդալ այստեղ, բավական առատ են, քանի որ այսօր՝ Ապրիլի 7-ը լինելով, Սուրբ Աստվածածնի Ավետման տոնն է։ 

Ավետման տոնի մասին ամենայն մանրամասնությամբ կարող եք կարդալ մեր՝ ԱՎԵՏՈՒՄ՝ ՏՈՆ ՄԱՅՐԵՐԻ հոդվածի մեջ։ Իսկ այսօրվա աղոթքը ի պատիվ Սուրբ Աստվածամոր կլինի բարեխոսական, քանի որ Սրբուհին համարվում է Եկեղեցու մեծագույն սուրբն ու առաջին բարեխոսը։ Հետաքրքրական է Զաքարիայի մարգարեությունը Սուրբ Աստվածածնի մասին, ուր որ ընդգծվում է Սրբուհու ողջ մեծությունը.

«Խնդա՛ եւ ուրախացի՛ր, դո՛ւստր Սիոնի, քանի որ ահա ես կգամ եւ կբնակուեմ քո մէջ,– ասում է Տէրը,– եւ այդ օրը շատ ազգեր կապաւինեն Տիրոջը, նրա ժողովուրդը կդառնան ու կբնակուեն քո մէջ: Երբ դա պատահի, դու կիմանաս, թէ Ամենակալ Տէրն ուղարկեց ինձ քեզ մօտ:» (Զաք. 37։10-11)։