ԱՐԺԵ՞ ԴԱՌՆԱԼ ԱՂԱՆԴԱՎՈՐ /ՄԱՍ 2/

Տես նաև`  ԱՐԺԵ՞ ԴԱՌՆԱԼ ԱՂԱՆԴԱՎՈՐ /ՄԱՍ 1/

«ԱՂԱՆԴ» տերմինն այսօր ամենատարածվածն է «նոր կրոնական շարժումենրը» կարճ բնորոշող բառերից: Անվանեք այդ շարժումներն ինչպես կուզեք` հարանվանություն, դենոմինացիա, կոնֆեսսիա, կրոնական կազմակերպություն կամ մեկ այլ բան, անձամբ ես կգերադասեմ հաճախ օգտագործել սոսկ «աղանդ» կամ «աղանդավոր» բառերը` հարմարության, տարածվածության և կարճ լինելու, այլ ոչ գաղափարական տեսանկյունից: Առհասարակ «աղանդ» բառը հասարակության մեջ երկատված ազդեցություն ունի. ոմանք ատելություն են քաղում դրանից, զզված ու թթված դեմք ընդունում, անհանդուրժողականություն դրսևորում, մյուսները պաշտպանում են փոքրամասնական իրավունքները, խղճի և կրոնի ազատություն բարձրագոչում, ներկայացնում ու ներկայանում իբրև զոհ և հալածյալ: Անշուշտ, այս երկու ստվար բանակների կողմնորոշումների վրա իրենց ազդեցությունն ունեն մի շարք գործոններ, որոնց մասին «գաղափարակիրները» գուցե չեն էլ կասկածում, սակայն մի բան ակնհայտ է. մարդկանց աղանդների ծոցը քաշող ինչ-որ բան կա, որի հանդեպ անտարբեր չեն կարողանում մնալ ոչ աղանդավորները: Ահա այդ քարշակների դիտարկմանն է ուղղված փոքրիկ ակնարկների այս շարքը, որը ոչ այլինչ է, եթե ոչ սոսկ հեղինակիս մտահանգումների շարանը, մտքեր ու կարծիքներ, որոնք շատ հնարավոր է սուբյեկտիվությունից այն կողմ չանցնեն էլ, ուստի խնդրանքս է քեզ, ընթերցո´ղ, վիրավորական և անհարիր ոչինչ չնկատել այստեղ և շարքի հետագա գրություններում: Ամեն ակնարկի ավարտին պիտի խնդրեմ ուղղակի հարց ուղղես ինքդ քեզ . «Արժե՞ դառնալ աղանդավոր»:

«Դու փրկված ես»

Առհասարակ ադամորդիներիցս ոչ ոք ապահովագրված և զուրկ չէ սեփական կրոնի, հավատքի ու հավատալիքի մեջ սխալներ գործելուց և ծայրահեղությունների դիմելուց (սա ավելի հաճախ լինում է, երբ մարդը ճիգ է անում ինքն իրենով ձևակերպել և ապրել հավատքը` անտեսելով ընդհանուրն ու փորձվածը):  Անձամբ ես, լինելով քրիստոնյա, ամենայն պատասխանատվությամբ հայտարարում եմ. «ՔՐԻՍՏՈՆԵՈՒԹՅԱՆ ՄԵՋ ԾԱՅՐԱՀԵՂՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ ԳՈՅՈՒԹՅՈՒՆ ՉՈՒՆԵՆ»:

ՀՐԱԺԱՐՈՒՄ կամ ՄԵՂՔԻ ՍՊԻՆԵՐ

Նվիրվում է ազնիվ ընկերոջս`

Տաթևիկ Աղաբաբյանին

Դրամապանակը, որ գտել էր թերթի կրպակից վերադառնալիս` շենքի մուտքի մոտ, այժմ աղքատիկ հյուրասենյակի շրջանաձև հին սեղանի ուղիղ կենտրոնում էր: Ակնապիշ նայում էր դրան, նայում չթարթելով, արցունքոտվելու չափ ակնապիշ: Հառել էր չռած հայացքը կաշվե առարկային ու մտածում էր, վերհիշում թե ինչպե՛ս վերցրեց այն:

Հեռվից էր նկատել դարչնագույն իրը գետնին (չնայած ծեր տարիքին` տեսողությունն անթերի էր, և ինքն էլ առույգությունից ու առողջությունից այդքան բողոք չուներ) ու հետաքրքրությունից մղված` մոտեցել էր: Կանգնել էր դրամապանակի վերևում, մի քանի վայրկյան մտածել, զգուշավոր հայացք նետել աջ, ապա` ձախ, ցուցամատով սրբել ճակատի, հետո բարակ բեխերի տակ հայտնված քրտինքը, ապա իբր թե պատահական ձեռքից գետին էր սահել օրաթերթը, որի հետ միասին դրամապանակը կտրվել էր գետնից…

ՍՐՏԻ և ՄՏՔԻ ՄԻՋԵՎ

«Ճակատագիրը ժամավաճառ է լինում: ՉԷ՛, քեզ այդ սազական չէ, ճակատագի՛ր,- մտածեց Բարաբբան և գլուխը շրջելով դեպի փոքրիկ ճաղապատ երդիկը` վիզը երկարեց` փորձելով որոշել, թե որքա՛ն ժամանակ կա մինչև արևածագը: -Մի քանի ժամ ևս և...»,- նա չկարողացավ ավարտել  նախադասությունը. բառերը չորացան կոկորդում:

Նորից շրջվեց դեպի հողաշեն խոնավ պատը և իրեն բարուրեց մի քանի ճղճղված լաթերով, որ ծառայում էին որպես ծածկոց: Զգաց, որ չի հարմարվում պառկած դիրքի հետ: Շրջվեց մյուս կողի վրա. այսպես էլ հարմար չէր:

Էէ՜հ... Անհնար է: Երեք ամիս է` այս անիծյալ բանտախցում եմ և ոչ մի անգամ չի եղել, որ գիշերները անհանգիստ զգամ ինձ: Անգամ առաջին գիշերը քնել եմ մանկան նման: Իսկ այսօր... Արդյո՞ք գալիքի սպասումն է պատճառը: Չէ՛...Անհնար է: Ես Բարաբբան եմ` հայտնի ավազակապետը, որ ահուսարսափ եմ տարածում ամենքի, անգամ այս բանտի առնետների վրա, որոնք այլևս խուսափում են իմ խուցը մտնել: Ես Բարաբբան եմ, որ անգութ էի այնքան, որքան դո՛ւ ճակատագի՛ր, անգութ էի այնքան, որ մարդուն կյանքից զրկելը սովորական էր դարձել ինձ համար, ինչպես ճնճղուկի վիզը քաշելը: Ես Բարաբբան եմ, որ տարիներ շարունակ վազել եմ մահվան ու կյանքի անհաստատ կամրջի վրայով, իսկ այժմ... ստրուկի պես վախենում եմ... մահից... Վախենո՞ւմ եմ արդյոք: Չեմ վախենում. ուղղակի սարսափում եմ: Այո՛, սարսափում եմ: Մի բանով գոնե հանգիստ եմ. հիմա ես անկեղծ եմ իմ անձի հանդեպ. ես անկեղծորեն խոստովանում եմ ինքս ինձ, որ մահն ինձ համար դարձել է սարսափ, այն մահը, որի վրա մի ժամանակ անվարան կթքեի: Անկեղծությո՞ւն: Ի՞նչ եմ ես հասկանում անկեղծությունից: Անկեղծություն... Ամբողջ կյանքս անցկացրել եմ թալանների, կեղծիքների և հանցանքների մեջ, ամբողջ կյանքս  լվացվել եմ տաք արյունով և մի պահ թեկուզ չեմ անդրադարձել, որ սխալ եմ գործում: Միշտ ինքս ինձ վստահեցրել եմ, որ այս ճանապարհը ամենաճիշտն է: Բայց... Հիմա հասկանում եմ, որ սխալվել եմ: Ավելի լավ կհասկանամ, երբ Գողգոթայի բարձունքում խաչին գամված Բարաբբային կհայհոյի և երեսին կթքի ամեն անցորդ, ամեն անցորդ առանց խտրության. արժանի եմ...»:

Բարաբբան ոտքի ելավ: Նորից նայեց երդիկից դուրս: Արևը ելել էր:

«Այսպես ուրեմն,- մտածեց` նորից նստելով գետնին ընկած լաթերի վրա,- ժամանակը մոտ է»:

ԳՈՒՅՆԵՐ

Անունն Այվազ էր, ազգանունն այդ պահին ինքն էլ չէր մտաբերում, միայն հիշում էր, որ բոլոր կտավների տակ «Այվազ» էր ստորագրում, հարևանները, հարազատները, բոլորն իրեն այդպես գիտեին:

Գիշերն անտանելի էր: Քառասուներեք տարվա մեջ մեկ անգամ էր նման գիշեր ունեցել, այն էլ` վաղանցիկ քսանում. ատամն էր գարշելիորեն տանջում` հոշոտելով նյարդերը: Այս գիշեր ցավը կար, ատամը չկար… թե՞… մի խոսքով գիշերն անտանելի էր:

ՀՈՌԵՏՈՍՈՒԹՅՈՒՆ

Ո՛չ հույս, ո՛չ սեր, ոչ էլ հավատք 

Չեն ամոքում, չեն սփոփում ինձ,

Պակասում է լոկ մի՛ նվագ`

Կարապի երգ մայրամուտիս:

«...ԵՍ...» /Արթուր սրկ. Սարգսյան/

Ո՛չ կյանք, ո՛չ շունչ, ոչ էլ ոգի

Ջերմ չեն այևս ու գոյող.

Վաճառվել է վաղուց հոգիս

Ու վախճանս է մի բուռ հող:

Ո՛չ խինդ-ծիծաղ, ոչ էլ ժպիտ

Շարժ չեն բերում դեմքիս տղմոտ,

Կավակերտ գուղձ-գերեզմանիս

Չի բուսնի անգամ մոլախոտ:

Ո՛չ տուն, ո՛չ սյուն, ո՛չ ընտանիք

Չեն պաշտպանի բքից այնքան,

Որքան փայտե մի սպառնալիք`

Իրար գամված չորս հատ տախտակ:

Ե՛վ ցավ, և՛ մահ, և՛ հուր-դժոխք

Երազում է վաղուց հոգիս,

Զի կորցրել է զղջում-աղոթք,

Ողբ է ձոնում անկյալ կյանքիս.

Կորուստ անդարձ, գայթակղություն

Եվ հուսահատ խո՜ր տառապանք.

Արժան չեմ Քեզ, Անմահությո՛ւն,

Չկա հոգուս զիջում` … փրկանք…

(2008թ.)